Tourette Sendromu, çoğu zaman fark edilmeyen ve uzun süre boyunca belirginleşmeyen bir rahatsızlık olarak bilinir. Genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan bu durum, anne ve babalar tarafından çoğu zaman gözden kaçabilir. Kişiler, istemsizce ve kontrol etmekte zorlandıkları hareketler veya sesler yaparlar; bu davranışlardan kendilerini alıkoymakta güçlük çekerler. Tourette Sendromu'nun belirtilerini tanımak ve doğru müdahalede bulunmak için anne ve babaların dikkat etmesi gereken bazı işaretler vardır.
TOURETTE SENDROMUNUN NEDENLERİ VE ETKİLERİ
Tourette sendromunun nedenleri henüz tam olarak bilinmemektedir, ancak araştırmalar bu nörolojik bozukluğun genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık bir etkileşimi sonucu ortaya çıktığını göstermektedir. Tourette sendromu, genellikle aile bireylerinde de benzer tik bozukluklarının görüldüğü durumlarda daha yaygındır, bu da kalıtsal faktörlerin önemli bir rol oynadığını düşündürmektedir.
Beyindeki nörotransmitter adı verilen kimyasallar, sinir hücreleri arasındaki iletişimi sağlar ve bu kimyasalların dengesizliği Tourette sendromunun gelişimine katkıda bulunabilir. Özellikle dopamin ve serotonin gibi nörotransmitterler, beynin hareket ve duyguları kontrol eden bölgelerinde önemli bir rol oynar. Bu kimyasalların dengesizliği, tiklerin ortaya çıkmasına ve şiddetlenmesine neden olabilir.
ERKEKLERDE TOURETTE SENDROMU RİSKİ DAHA YÜKSEK
Tourette sendromunun gelişiminde cinsiyet de önemli bir faktördür. Yapılan çalışmalar, erkeklerin Tourette sendromu geliştirme olasılığının kadınlardan üç ila dört kat daha fazla olduğunu göstermektedir. Bu farkın neden kaynaklandığı kesin olarak bilinmemekle birlikte, hormonal farklılıklar ve genetik yatkınlık gibi faktörlerin bu duruma katkıda bulunabileceği düşünülmektedir.
Tourette sendromu olan kişilerde tik isteği öncesinde bir dürtü söz konusudur. Uyarıcı bu dürtüler ancak dürtüsü yaklaşan tiki gerçekleştirdikten sonra durur.
TOURETTE SENDROMUNUN İLK BELİRTİLERİ
İlk belirtileri baş ve boyun bölgesinde ortaya çıkan motor tikler olan tourette sendromunun belirtileri şunlardır:
- Ani, kısa ve aralıklı hareketler veya sesler
- Göz kırpma
- Yüz ekşitme
- Omuz silkme
- Öksürme
- Boğaz temizleme
- Kafasını veya uzuvlarını sallama
- Zıplama
- Eşyalara veya insanlara dokunma
TOURETTE SENDROMU KİMLERDE GÖRÜLÜR
Tik hastalığı herhangi bir ırk, etnik grup ya da cinsiyetten insanlarda görülebilir. Genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde başlayan ancak yetişkinlikte de kendini gösteren tik hastalığı araştırmalar dikkate alındığında erkeklerde kızlara oranla daha yaygın olduğu fark edilir. Bununla birlikte genellikle 2 ve 15 yaşları arasında semptomlar başlar ve en yoğun olduğu dönem ergenlik dönemidir. Ailesinde tik hastalığı bulunan başka nörolojik bozuklukları olan kişilerde de hafif veya şiddetli tik hastalığı görülebilir.
TOURETTE SENDROMUNUN TANI KRİTERLERİ
Tourette sendromunu teşhis etmek için belirli tanı kriterleri kullanılır, bunlar aşağıdaki gibidir:
- Hem motor hem de vokal tiklerin varlığı: Tanı konulabilmesi için hastada hem motor (hareket) hem de vokal (ses) tikler bulunmalıdır. Bu tikler aynı anda ortaya çıkmasa bile, zaman içinde her iki tür tik de gözlenmelidir.
- Tiklerin süresi: Tikler en az bir yıl boyunca hemen her gün veya aralıklı olarak günde birkaç kez ortaya çıkmalıdır. Tiklerin sadece geçici olarak değil, kronik bir seyir izliyor olması tanı için gereklidir.
- Başlangıç yaşı: Tourette sendromunun belirtileri genellikle çocukluk veya ergenlik döneminde, yani 18 yaşından önce başlar. Bu yaş sınırı tanı kriterleri arasında yer alır.
- Diğer nedenlerin dışlanması: Tiklerin ortaya çıkmasının arkasında başka bir tıbbi durum, ilaç kullanımı veya madde bağımlılığı gibi faktörler bulunmamalıdır. Tiklerin bu tür dışsal faktörlerden bağımsız olarak geliştiğinden emin olunmalıdır.
haberturk
