Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA), Samsun'un sosyal analiz raporunu tamamladı. Samsun'da nüfusun hareketliliği ve yapısını etkileyen en önemli faktör göç. Samsun'da yaşanan en önemli sosyal sorun işsizlik ve yoksulluk. OKA'nın açıkladığı Samsun'un Sosyal Analizi raporunda dile getirilen ana başlıklar şöyle:
SAMSUNLU GÖÇ EDİYOR: Rapora göre, Samsun'da nüfusun hareketliliği ve yapısını etkileyen en önemli faktör göç. Göçün en çok 20-24 yaş grubunda, kadınlarda erkeklerden daha fazla, sonrasında ise 15-19 yaş grubunda yine kadınlarda erkeklerden daha fazla yaşandığı belirlendi. İş olanaklarının daha gelişmiş olduğu sanayi ve ticaret merkezleri olan Ankara ve İstanbul en çok göç verilen iller.
SAMSUN YAŞLANIYOR: Nüfusun yaşlara göre dağılımına bakıldığında 0-14 yaş arasındaki kişilerin nüfusun yaklaşık olarak yüzde 22’sini oluşturuyor. 5-64 yaş arasındaki çalışma çağındaki nüfusun yüzde 68’ini ve 65 yaş üzerindeki yaşlı nüfusun yüzde 10’unu oluşturuyor. Genç nüfus oranı Türkiye’nin altındayken, yaşlı nüfus oranı daha yüksek.
NÜFUS ARTIŞ HIZI: 2013 yıllarından itibaren nüfusu artış göstermeye başlasa da, nüfus artış hızı hala Türkiye’nin altında.
KADIN-ERKEK DAĞILIMI: Kadın-erkek nüfusunun yaşlara göre dağılımı arasında önemli farklılıklar yok. 65 yaş üzeri nüfusta kadınların sayısı erkeklerden fazla.
İŞGÜCÜ NÜFUSU AZALIYOR: Samsun'da yaşlı nüfus oranı artarken genç nüfus azalıyor. Nüfusun bu yapısı sosyal ve ekonomik hayatı da etkiliyor. İşgücünün oransal olarak azalmasıyla bakmakla yükümlü oldukları nüfus artıyor, bu da ekonomik bağımlılığı artırıyor.
EĞİTİM DURUMU: Samsun nüfusunun eğitim düzeyine göre dağılımına bakıldığında nüfusun büyük çoğunluğunun hala ilkokul ve ilköğretim mezunu olduğu görülmektedir. Diğer yandan yıllar içerisinde ilkokuldan ilköğretim mezunluğuna; lise veya denginden yüksekokul veya fakülte mezunluğuna doğru küçük bir oran artışı gözlemleniyor.
ÜNİVERSİTE SINAVLARINDA DURUM: İlçelere göre öğrencilerin yükseköğretime yerleşme oranlarına bakıldığında Ladik ve Alaçam’ın üst sıralarda olduğu belirlendi. Canik ve Çarşamba ise en alt sıralarda.
İSTİHDAM VE İŞSİZLİK: Samsun'da istihdam konusunda yaşanan sorunların başında işsizlik yer alıyor. Çalışma çağındaki kurumsal olmayan nüfusun yaklaşık olarak yarısının işgücüne katılması, kadınların işgücüne katılım oranlarının düşük olması, istihdam sağlayan ana sektörün tarım olması nedeniyle katma değerli üretimin ve gelirin düşük olması, tarım istihdamı ile birlikte ücretsiz aile işçiliğinin ve kayıt dışı çalışmanın yaygın olması, hizmetler sektöründe kayıt dışı istihdamın görülmesi, sosyal güvenlik sigortalarının düşük olarak yatırılması ve istihdam olanaklarının kısıtlı olması da işsizlik sorunun çözümünün önündeki başlıca engeller.
YOKSULLUK: Samsun merkezinde öncelikle İlkadım ve Canik ilçelerinde yoksulluk görülüyor. İlkadım’da Kadıköy, Zeytinlik, Unkapanı gibi mahallelerde yoğunlaşma olduğu görülürken, Canik’te Romanların yaşadığı 200 evler, Yavuz Selim gibi mahalleler dezavantajlı. Yoksul kişilerin eğitim düzeylerine bakıldığında genellikle düşük seviyede olduğu görüldü. Ancak önemli bir nokta da genç işsizliğinin artması ile eğitimli olan nüfusta da yoksulluğun artma riski. Samsun Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’ndan yardım alan kişilerle yapılan görüşmeler de yoksulların eğitim seviyelerinin düşük olduğunu ve kırsaldan gelen göçün fazla olduğunu gösteriyor.
YOKSULLUK UYUŞTURUCUYU TETİKLİYOR: Yoksulluk ve iyi örneklerin az olması ile birlikte gençler arasında suça karışmanın ve madde bağımlılığının arttığı tespit edildi. Eşinden ayrılmış ya da ayrı yaşayan çocuklu kadınların özellikle yoksulluk riski içinde olduğu tespit edildi. Şiddet gören kadınlar da ayrıca dezavantajlı konumda. Çocukların bakımı nedeniyle işe giremeyen kadınlar sadece yardımlar aracılığıyla geçinebiliyor. Son zamanlarda yaşanan gelişmeler ile birlikte ile gelen sığınmacılar arasında yoksulluk fazla. Bu gruplar kayıt dışı olarak çok düşük ücretlerle çalıştırılıyor.
GELİR DURUMU: Sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri ilçeler arasında benzer değil. İlkadım, Atakum ilçelerinin daha gelişmiş olduğu ve bu ilçelerde işletmelerin sayısının diğer ilçelere kıyasla çok daha fazla.
EN SIK GÖRÜLEN HASTALIKLAR: Samsun'da son beş yılda en çok görülen hastalıklara bakıldığında solunum yolu hastalıklarının ve yumuşak doku hastalıklarının ilk sıralarda yer aldığı dikkat çekti. Bununla birlikte, göz hastalıkları ve kardiyolojik hastalıklar da sık görülüyor.
RUH SAĞLIMIZ NASIL?: Samsun'da en sık görülen hastalıklara bakıldığında hafif depresif nöbet, bipolar duygulanım bozukluğu, organik olmayan psikoz, yaygın anksiyete bozukluğu, Alzheimer hastalığında bunama öne çıktı.
EVLİLİK ORANLARI: Samsun'da evlenme oranı Türkiye ortalamasından az bir oranda daha düşük olduğu görülmektedir. Samsun’da ortalama ilk evlenme yaşı da hem erkek hem de kadınlarda, Türkiye’nin altındadır. Samsun'da çekirdek aile sayısı daha fazla.
GÜVENLİK VE ADALET: Samsun'da ceza infaz kurumuna giren hükümlülerin işledikleri suçlara bakıldığında erkeklerde yaralamanın, kadınlarda hırsızlığın ilk sırada geldiği görüldü. İldeki suçların yüzde 97’sine yakınının erkekler tarafından işlendiği belirlendi.
KONUTLAR EN AZ 25 YILLIK: İlde oturulan konutların inşa yıllarına bakıldığında 25 yıldan daha önce yapılmış binaların oranının yüzde 58. Bu da ildeki binaların eski binalar olduğunu ortaya koydu.
ISINMAK İÇİN SOBA KULLANIYORUZ: Samsun'daki konutların çok büyük bir bölümünde soba ana ısınma kaynağı olarak kullanılıyor. Kaloriferli konutların oranı ise yüzde 25’te kalıyor.
Ekonomi
07 Haziran 2018 - 09:21
En önemli sorun işsizlik ve yoksulluk
Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA), Samsun'un sosyal analiz raporunu tamamladı. Samsun'da yaşanan en önemli sosyal sorun işsizlik ve yoksulluk. Yoksulluk, gençler arasında suça karışmanın ve madde bağımlılığının artmasına neden oluyor
Ekonomi
07 Haziran 2018 - 09:21