Genelgeye göre milli teşkilatla ordu arasındaki bağlantıyı Temsil Kurulu koruyacak, milli müfrezeler, Müdafaa- i Hukuk Cemiyeti yönetim kurulu ve merkez kurulları tarafından kurulacak, müfrezeler, çağrıldıklarında orduya katılacak, bölgelerindeki eşkıyaya ve Müslüman olmayanların ayaklanmalarına karşı koyacak, askeri düzenlere bağlı olacak, silah ve yiyecekleri ise eşkıyadan alınan, zenginlerin verdikleri ve ordunun yaptığı yardımlarla sağlanacak; fazla silahlar depo edilecek, düşman eline geçebilecek olanlar güvenilir yerlere taşınacak, çetelere girecek olanlar, Kur'an-ı Kerime el basarak yemin edecekler.
SAMSUN’DA İNGİLİZ KONTROL SUBAYI PERRİNG’İN RAPORU
“BAFRA’DA RUMLAR EŞKİYALIĞA DEVAM EDİYOR”
Samsun’daki İngiliz Kontrol Subayı Perrring, 2 Kasım 1919 tarihli raporunda Rum ve Ermenilerin eylemlerine devam ettiğini belirtir. İngiliz Dışişleri’ne İstanbul üzerinden gidecek olan raporunda özetle şunları dile getirir:
“ Böyle bir raporu sunmaktan esef duyuyorum. Fakat Rum eşkıya, Bafra bölgesinde tekrar çok aktif olmaya başladı. Döndüğümden beri Samsun-Bafra-Alaçam yollarında tamamı Rumlar tarafından yapılan birçok soygun ve hırsızlık olayıyla karşılaştım. 1 Kasım günü Rumlar 1 Türk’ü öldürerek Bafra Fener Kalesi’ni ele geçirdiler.
Rum Metropoliti’ne yazarak bu yapılanlardan dolayı dikkatini çektim. Halkın yaptıklarının sonucu olarak durumun ciddiyetinden dolayı onu uyardım. Ayrıca ona şu bilgiyi verdim. Bu Rum eşkıya, 7 gün içinde teslim olmadıkça Bafra’daki Rum toplumuna hiçbir destek verilmeyecek ve onların iddiaları tescil edilmeyecektir.”
Görsel Alt Yazı: Bafra Nebiyan Dağı Çetebaşlarından Ağaçalan Köyü’nden Anasta İle Kapukaya Köyü’nden Taşçıoğlu Sava’nın Yakalanıp Bafra Hükûmet Konağı’nın Önüne Getirilmesi
SAMSUN HALKI OSMANLI MEBUS SEÇİMİ İÇİN SANDIKLARDA
Anadolu’nun baskılarına daha fazla dayanamayan Damat Ferit Paşa, 1 Ekim1919’da istifa etti,2 Ekim günü Anadolu Hükümeti ile daha iyi ilişkiler kurabileceği düşünülen Ali Rıza Paşa Hükümeti kuruldu. Yeni kurulan kabinenin daha ılımlı olması nedeniyle iki taraf arasındaki ilişkiler gelişme gösterdi ve Temsil Heyeti adına Mustafa Kemal Paşa, İstanbul Hükümeti adına ise Salih Paşa, 20 Ekim 1919 tarihinde Amasya’da görüştü. Bu yakınlaşmanın sonucunda seçimler ve Meclis’in yeniden açılması konusunda görüş birliğine varıldı. Amasya Protokolleri olarak tarihe geçen bu olay İstanbul’un Milli Mücadele’yi ve Temsil Heyeti’nin gücünü tanıması açısından son derece önemli bir adım olmuştu. Damat Ferit Paşa Hükümeti’nin istifa ederek, Milli Mücadele taraftarı kişilerden mürekkep bir kabinenin kurulması Mustafa Kemal Paşa’nın ilk zaferi gibiydi. Ali Rıza Paşa Hükümeti, 9 Ekim’de bir kararname yayımlayarak, seçimlerin en çabuk biçimde yapılması için 15 gün içinde ikinci seçmenlerin seçimine başlanmasını; bundan sonraki beş gün içinde de mebus seçimlerinin yapılmasını istedi. Bu çerçevede mebus seçimleri için her tarafta çalışmalar başlatıldı ve defterler düzenlendi. Mustafa Kemal’egöre yapılacak olan seçimlerin başarıya ulaşması Milli Mücadele taraftarı olan kişilerin seçilmesi ile mümkündü. Bu nedenle Mustafa Kemal Paşa, yapılacak seçimlerde herkesin mebusluğa aday olmasının uygun olmayacağını bildirmiş ve bir bakıma Milli Mücadele taraftarı kişilerin Meclis’e girmesinden yana bir politika takip etmişti.
Samsun’da Ekim ayı ortalarında seçimlerin yapılmasına dair verilen emir gereğince Samsun’da seçimler genel olarak sakin bir ortamda her türlü nüfuz ve müdahaleden uzak, milletin iradesi çerçevesinde yapıldı. Seçimler esnasında Samsun’da dikkat çekecek herhangi bir olay meydana gelmezken Sinop’ta yapılan seçimlere müdahale eden Kastamonu Vali Vekili Ferit ve Kumandan Osman Beyler, Rıza Nur’un mebus olarak seçilmesini engellemeye çalıştılar. Durumu Mustafa Kemal Paşa’ya, Dahiliye Nazırı Şerif Paşa’ya ve Canik Mutasarrıfı Hamid Bey’e bildiren Rıza Nur yardım talebinde bulundu. Bunun üzerine Heyet-i Temsiliye 2 Kasım 1919’da “Rıza Nur Bey’in şikayeti üzerine intihabatta şikayet ve münakaşâta meydan verilmemesini” Kastamonu Vilayeti Vekaleti’ne yazdı. Dahiliye Nazırı Şerif Paşa ise Sinop Mutasarrıflığı’na intihabatı serbest bırakmaları, müdahale etmemeleri tavsiyesinde bulundu.
MEBUS SEÇME VE SEÇİLME ŞARTLARI
1919 seçimleri çoğunluk sistemine dayalı iki dereceli seçim sistemi ile yapılacaktır. Mebus adayı olma şartları ise şunlardır. 1-Osmanlı Devleti vatandaşı olmak 2-Resmi dil Türkçe’yi bilmek 3-25 Yaşını doldurmuş olmak 4-Cinsiyeti erkek olmak 5-Emlak sahibi olmak 6-Yabancı devletlerin hizmetinde bulunmamak 7-İflasa mahkum olup iade-i itibar etmemiş ya da siyasi, cinayet suçundan mahkum olmak. Seçmen olmanın şartları ise; 1-Osmanlı Devleti vatandaşı olmak 2-25 yaşını doldurmuş olmak 3-Cinsiyeti erkek olmak 4-Devlete vergi vermek.
SEÇİME KATILANLAR KATILMAYANLAR
Hürriyet ve İtilaf Fırkası, İttihat ve Terakki’nin Kuva-yı Milliye adı altında tekrar dirildiğini düşünerek milli hareketin hükümet işlerinde etkili olduğu ve seçimleri emniyetsiz bulduğu düşüncesiyle, işler tabii hale dönünceye kadar seçimlere katılmama kararı almıştır. Cemiyet Heyet-i Temsiliyesi 12 Ekim’de teşkilatına yayınladığı genelge ile Meclis-i Mebusan’da milliyetperver bir grubun temini için Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti esaslarına sadık, bilgili ve ahlaklı kişilerin mebus seçilmesi için tavsiyelerde bulunmuştur.
Çiftçiler Fırkası,22 Ekim’de yayınladığı beyanname ile İstanbul ve Anadolu’daki mebus adaylarını duyurmuş, seçecekleri mebusun nitelikleri üzerinde durmuştur. Sosyalist
Demokrasi Fırkası da bir beyanname ile halkı uyarmış, seçimlerde kimlere oy verilmesi gerektiğini belirterek, özellikle işçiler üzerinde durmuş, kendi adaylarına oy istemiştir. Seçimi ve seçim kampanyasını, bir propaganda aracı olarak gördüğü için seçime katılan Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası, 23 Ekim’de bir amele toplantısı düzenlemiştir. Basına gönderdiği yazıda, seçim kampanyasına katılma nedenini, başka fırkaların adayları arasında işçi ve işçi haklarını savunacak kimseleri göremediklerine bağlamış, İstanbul’daki işçilerin üç mebus çıkarmasını istemiştir. Milli Ahrar Fırkası 23 Ekim’de adaylarını belirlerken, 25 Ekim’de Milli Türk Cemiyeti, 26 Ekim’de de Ahali-i İktisat Fırkası beyannamelerini yayınlamıştır. Bazı fırka ve cemiyetler seçimlere katılmama kararı almışlardır. Seçimlerin adil ve emniyetli geçeceğini düşünmeyen Sosyal Demokrat Fırkası, Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası, Radikal Avam Fırkası seçimleri boykot etmişlerdir.
Kültür Sanat
28 Ekim 2019 - 12:19
SAMSUN'DA MİLLÎ MÜFREZELER KURULACAK
28 Ekim 1919 tarihinde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tüzüğüne ek olarak hazırlanıp Mustafa Kemal Paşa’nın imzasıyla yalnız ilgililere gizli kaydıyla gönderilen genelge ile orduya yardımcı milli müfrezelerin kurulması, seyyar ve sabit bu müfrezelere eli silah tutan bütün gençlerin alınması istendi.
Kültür Sanat
28 Ekim 2019 - 12:19