Samsun haber- Samsun Müzesi’nde sergilenen Roma Dönemi’ne ait anıtsal konik güneş saati, tarih ve arkeoloji meraklılarının ilgisini çekmeye devam ediyor. Antik çağlarda zamanı ölçmek için kullanılan ilk araçlardan biri olan bu güneş saati, gölgelerin hareketine dayalı çalışma prensibiyle geçmişin zaman algısını günümüze taşıyor.
GÜNEŞ SAATLERİNİN TARİHÇESİ
Güneş saatleri, tarihte zamanı ölçmek için kullanılan en eski araçlardan biridir. İlk örnekleri Mezopotamya’da basit bir çubuğun gölgesini izleyerek ortaya çıkarken, MÖ 15. yüzyılda Mısırlılar tarafından geliştirilen 3. Tuthmosis dönemine ait güneş saati, bu alandaki en eski örnek olarak biliniyor. Antik Yunanlılar, MÖ 6. yüzyılda bu teknolojiyi geliştirerek konik biçimli “gnomon” adı verilen güneş saatlerini tasarladı. Helenistik Dönem’de taşınabilir hale gelen bu araçlar, Roma döneminde ise agora, tapınak çevresi ve şehir merkezlerinde mimari bir unsur olarak yerini aldı.
ROMA DÖNEMİ’NDE GÜNEŞ SAATLERİ
Roma döneminde güneş saatleri, yalnızca zamanı ölçmekle kalmayıp aynı zamanda mimari estetiğin bir parçası haline geldi. Günü 12 eşit parçaya bölen bu saatler, şehirlerin sosyal ve ticari hayatında önemli bir rol oynadı. Samsun Müzesi’nde sergilenen Güneş saati de yalnızca gündüz saatlerini gösterecek şekilde tasarlanmış ve Roma mühendisliğinin inceliklerini yansıtıyor.
GÜNEŞ SAATİNİN ÇALIŞMA PRENSİBİ
Müzede yer alan bilgilendirme panosuna göre, yatay güneş saatlerinde dik bir çubuğun gölgesi, yatay bir düzlem üzerindeki saat çizgilerini takip ediyor. Güneşin gökyüzündeki hareketiyle gölge, zamanla farklı çizgilere ulaşıyor. Doğru ölçüm için çubuğun Dünya’nın coğrafi kuzeyine hizalanması ve yerel enleme uygun bir açıyla yerleştirilmesi gerekiyor. Daha basit modellerde ise bir daire ortasına yerleştirilen çubuk ve pusula kullanılıyor. Ancak bu saatler, bulutlu havalarda veya gece kullanılamıyor.
TARİHE YOLCULUK FIRSATI
Roma’dan günümüze ulaşan bu nadir güneş saati, Samsun Müzesi’nde ziyaretçilere antik dünyanın zaman algısını keşfetme fırsatı sunuyor. Tarih ve arkeoloji meraklıları için eşsiz bir deneyim vadeden bu eser, geçmişin teknolojik ve kültürel mirasını gözler önüne seriyor. Müze, bu anıtsal yapıyı görmek isteyen herkesi bekliyor.
İHA
