Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), gece ışıklarına göre Türkiye’deki illerin ekonomik durumunu araştırdı. Araştırmaya göre 2018 yılında Türkiye’nin en büyük 10 ili İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli, Antalya, Konya, Adana, Gaziantep ve Mersin oldu. Samsun ise ‘Orta Gelir Tuzağı'nı aşamayan iler arasında yer aldı. 2018 yılında Samsun'da kişi başına gelir 2017 yılına göre bin dolar geriledi.
YENİ BİR YÖNTEM TAKİP EDİLDİ
Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) yaptığı araştırmada, 1992-2018 dönemi için dünyadan uzaya yayılan gece ışıklarına ait verilerden faydalanılarak il bazında GSYH değerleri, zincirlenmiş hacim endeksi yöntemi ile uyumlu bir şekilde tahmin edildi. Gece ışıkları verisiyle 81 ilin GSYH değerlerinin tahmini, ilk defa TEPAV tarafından 2016 yılında gerçekleştirilmişti. 2016 yılındaki çalışma sonrasında, ulusal hesap yöntemi ve gece ışıkları uydularındaki değişiklikler nedeniyle, güncel çalışma kapsamında yeni bir yöntem takip edildi.
BÜYÜME HIZLARI DA HESAPLANDI
1992-2018 dönemi için gece ışıklarıyla il bazında reel GSYH’nin tahmin edilmesini takiben Türk lirası ve Amerikan doları cinsinden cari fiyatlarla il bazında GSYH sonuçları, Amerikan doları cinsinden il düzeyinde kişi başı GSYH değerleri, illerin gelir düzeyleri ve il düzeyinde büyüme hızları hesaplandı. Ulusal büyüme rakamlarını girdi olarak kabul edip illerin ekonomik boyutlarının tahmin edildiği bu yöntem ile illerin 2018 yılındaki ekonomik performansları ayrıca mercek altına alındı.
KİŞİ BAŞI GELİR: 9 BİN 562 DOLAR
Araştırmaya göre 2018 yılında Türkiye’nin kişi başı geliri 9 bin 562 dolar olarak hesaplanırken, sadece 11 ilin kişi başı geliri, Türkiye ortalamasını geçti. Bu iler ise Türkiye nüfusunun yüzde 40’ının ikamet ettiği; İstanbul, Kocaeli, Ankara, Tekirdağ, İzmir, Bursa, Bilecik, Yalova, Eskişehir, Bolu ve Kırklareli olarak belirlendi.
SAMSUNLUNUN GELİRİ BİN DOLAR DÜŞTÜ
TEPAV'ın araştırmasına göre Samsun, orta gelir tuzağını ayamayan iler arasında yer aldı. 2018 sonu itibariyle Türkiye’de sadece İstanbul, Ankara ve Kocaeli orta gelir tuzağını aştı. Samsun'da kişi başına düşen gelir, 2018 yılında, 2017'ye oranla bin dolara yakın düştü. 2017 yılında 7 bin 427 olan ortalama kişi başına düşen gelir, 2018 yılında 6 bin 740 dolara indi. 2018 yılında Türkiye, geçmiş yıllara kıyasla düşük bir ekonomik büyüme performansı sergilese de hiçbir il ekonomik anlamda daralmadı. 2018 yılında Samsun, Türkiye’nin büyüme performansının 2 puan bir büyüme hızı yakaladı. 2018 yılında Samsun'un büyüme hızı 2,8 olarak ortaya çıktı. 2018 yılında en hızlı büyüyen iller yüzde 6,0 ile Muş, yüzde 5,5 ile Ağrı ve yüzde 5,2’lik büyüme hızıyla Iğdır oldu.
ORTA GELİR TUZAĞI NEDİR?
Bir ekonominin belirli bir kişi başına gelir düzeyine ulaştıktan sonra orada sıkışıp kalması haline orta gelir tuzağı deniliyor. Orta gelir tuzağı bir ekonomide kişi başına gelir düzeyinin belirli bir aşamadan öteye gidememesi ya da belirli bir gelir düzeyine ulaştıktan sonra durgunluk içine girilmesini, özetleyen bir yaklaşım. Bu tanımda açık olmayan konu hangi gelir düzeyinin orta gelir düzeyi olarak kabul edilmesi gerektiği meselesi. Orta gelir tuzağı yaklaşımı ilk kez ortaya atıldığında ABD’de kişi başına düşen gelirin yüzde 20’si ekonomiler açısından orta gelir düzeyi olarak kabul ediliyordu. Bugünkü ölçülere göre ABD’de kişi başına gelir kabaca 50 bin dolar düzeyinde olduğuna ve bunun yüzde 20’si 10 bin dolar ettiğine göre orta gelir düzeyinin karşılığı 10 bin dolar / yıl olarak ortaya çıkıyor.
Güncel
28 Mart 2019 - 09:52
Samsun 'orta gelir tuzağı'nı aşamadı
TEPAV, gece ışıklarına göre Türkiye’deki illerin ekonomik durumunu araştırdı. Araştırmaya göre 2018 yılında Samsun'da kişi başına gelir 2017 yılına göre yaklaşık bin dolar geriledi. Samsun, 'orta gelir tuzağı'nı aşamayan iler arasında yer aldı
Güncel
28 Mart 2019 - 09:52