Bugün sizlere Samsun'un 2022 yılına ilişkin en sıkıntılı gördüğüm ekonomik verilerini paylaşacağım.
İthalattan (dışalım) başlayalım. Dış ticaret açığındaki en önemli kalem çünkü ithalat.
Bu yılın ilk 5 ayında Samsun'da sadece 68 milyon 449 bin 731 dolar seviyesinde hububat yani buğday ithalatı yapılmış durumda.
Toplam ithalat (dışalım) ise Samsun Gümrük Müdürlüğü'nün verilerine göre 2022 ocak-mayıs döneminde toplam 1,305.1 milyon dolara ulaşmış durumda.
En fazla ithalat yapılan ülkelerin başında ise Rusya Federasyonu ve Ukrayna geliyor. Bu ülkeleri Danimarka, ABD ve Kazakistan izliyor.
En sıkıntılı veriler ise işsizlik rakamlarına ilişkin. Dün TÜİK Türkiye'deki işsizlik rakamlarını açıkladı. Buna göre ülkedeki toplam gerçek işsiz sayısı 7 milyon 609 bin kişiye ulaşmış. TÜİK, bu istatistiklere göre Türkiye'de işsiz sayısının 16 bin kişi azaldığını savunuyor.
Durum böyleyken İŞKUR'un rakamları ise işsiz sayısının, Türkiye genelinde 617 bin kişi arttığını gösteriyor. İkisi de devlete bağlı iki kurum rakamları arasındaki tutarsızlık, 'bu ne perhiz bu ne lahana turşusu' dedirtecek cinsten.
İŞKUR'un bu yıla ilişkin işsizlik ödeneğine yapılan başvurularla ilgili rakamlarına da baktım. Samsun'da geçen yılın ilk 4 ayında işsizlik ödeneği başvuru sayısı 4 bin 27 kişiyken, bu yıl ise bu rakam adeta rekor kırmış.
2022 ocak-nisan döneminde sadece Samsun'da 7 bin 561 kişi, işsiz kaldığı için işsizlik ödeneğine başvurdu.
Buna göre işsizlik maaşı başvuruları 2022 ocak-nisan döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre; Türkiye’de yüzde 53.1, Samsun'da ise yüzde 87.8 oranında arttı.
Açılan-kapanan firma sayıları da reel piyasalardaki darboğazı bütün çıplaklığıyla gözler önüne seriyor. Şöyle ki; kurulan gerçek kişi ticari işletme sayısı, bu yılın ilk 5 ayında Türkiye’de yüzde 13.4 azalırken, Samsun'da ise yüzde 25.7 azalmış durumda.
Bu rakamların TOBB'un verileri olduğunun altını çizeyim.
Diğer taraftan Samsun'da ocak-mayıs döneminde 52 şirket, 3 kooperatif 72 dükkan kapısına kilit vurdu.
Buna göre bir önceki yılın aynı dönemine göre kapanan şirket sayısı yüzde 57.6, kapanan kooperatif sayısı yüzde 200 arttı.
Tüm bu verilere göre sadece Samsun'da son 2 yılda dükkanını kapatan gerçek kişi ticari işletme sayısı 200'e dayanmış durumda.
Dükkanlar kapanıyor, işsiz sayısı artıyor, ithalat patlıyor, Samsunlu da borç üstüne borç yapıyor. BDDK'nın verileri nakit darlığına düşen esnaf ve vatandaşların bankalara koştuğunu da ortaya koyuyor.
Buna göre Samsun'da kamu bankaları nakit kredi stoku, 2022 Mayıs sonu itibariyle 6.1 milyar TL artarak 21 milyar TL, özel bankalar Nakit kredi stoku 8.4 milyar TL artarak 21.3 milyar TL oldu. Toplam Nakit kredi stoku ise 2022 Mayıs sonu itibariyle 14.5 milyar TL artarak 42.3 milyar TL'ye ulaştı. Temmuz sonu itibariyle ise bu rakamın 50 milyar TL'yi bulduğu belirtiliyor.
Buna karşılık Samsun'da banka kredilerinde takipteki alacak miktarı ise 979 milyon 854 bin TL.
Samsun ekonomisinde son durum işte böyle.
Tarımda kendi kendine yeten bir ülke iken dışa bağımlı bir ülke haline gelmiş, çiftini çubuğunu terk etmiş, tarlasını bankalara rehin bırakmış çiftçilerinin bulunduğu, Türkiye'nin 30 büyükşehrinden biri olan Samsun'da durum böyleyse gerisini artık siz düşünün.
Tüketici enflasyonu yüzde 80, üretici fiyatları yüzde 138’lerde. Gıda enflasyonu almış başını gidiyor.
İşin özü, bu ülkede ‘çanak çömlek çoktaan patlamış' ama meselenin özünü kavrayan yok...