Samsun'da temmuz ayı yıllık enflasyon oranının Türkiye'deki enflasyondan bile fazla olduğunu, TÜİK'in verilerine göre yüzde 20.43'lere yükseldiğini dünkü yazımda yazmıştım.
Yeri gelmişken Samsun'un diğer ekonomik verilerine de göz atayım dedim ama durum gerçekten hiç de iç açıcı değil.
Adeta tehlike çanları çalıyor.
Nedir bu veriler?
Kafanızı hiç karıştırmadan anlatmaya başlayım;
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) verilerine göre; bu yılın ilk 6 ayında Samsun'da; 40 şirket, 1 kooperatif ve 119 firma kapısına kepenk vurmuş durumda. Kapanan firma sayısında geçen yılın aynı ayına göre ciddi bir artış var.
2021 haziran sonunda bir önceki yılın haziran sonuna göre esnaf sayısı ise, Türkiye’de yüzde 7.8, Samsun'da ise diğer yıllara oranla ciddi bir düşüşle yüzde 5.3 oranında artmış durumda.
Gelelim piyasanın durumuna…
Samsun'da karşılıksız işlemi yapılan çek tutarı, bu yılın ilk 6 ayı itibariyle 54.3 milyon TL.
İbrasında ödenen çek sayısında da azalma var. 2021 ocak-haziran döneminde 93 bin 453 adet çek ibrazında ödenmiş.
Asıl tehlike ise protestolu senetlerde.
Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi'nin verilerine göre; 2021 mayıs ayında bir önceki aya göre protestolu senet tutarı, Türkiye’de yüzde 16.8 oranında azalırken Samsun'da yüzde 42.3 oranında artmış durumda.
Protesto edilen senet tutarı; 2021 nisan ayında 7 milyon TL iken, 2021 mayıs ayında 10 milyon TL'ye çıkmış.
Bu dönemde Samsun, protestolu senet adedine göre 9’uncu sıraya kadar yükseldi.
Samsun'da reel piyasa döngüsü açısından büyük önem taşıyan konut satışlarında da ciddi bir azalma var.
Buna göre 2021 ocak-haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre; toplam konut satışı, Türkiye’de yüzde 11.5 oranında azalırken, Samsun'da ise yüzde 17.5 oranında azaldı.
İpotekli konut satışı yani bankalardan kredi çekilerek alınan konut satışlarında da düşüş var. Öyle ki ipotekli satışlar, Türkiye’de yüzde 60.9, Samsun'da ise yüzde 68.2 oranında azalmış.
TÜİK'in verilerine göre işsizlik oranı 8,3 olan Samsun'da, 2021 ocak-haziran döneminde sektörlerden gelen işçi alımı taleplerindeki azalma. Buna göre son 6 ayda İŞKUR'a, 237 adedi kamu olmak üzere toplam 10 bin 302 adet açık iş talebi alındı.
Burada ilginç olan; 2021 ocak-haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre toplam açık iş sayısı, Türkiye’de yüzde 3.2 oranında artarken Samsun'da yüzde 20.5 oranında azalmanın yaşanmış olması.
Piyasaların durumu böyleyken asıl dramatik olan ise her geçen gün daha fazla borçlanıyor olmamız. İşadamından, sanayicisine, esnafından, işçisine ve memuruna kadar herkes bankalara borçlanmaya devam ediyor.
Öyle ki Samsun'un toplam nakit kredi stoku yani bankalardan alınan kredi borç miktarı, 2020 mayıs sonu itibariyle 23.4 milyar TL iken 2021 mayıs sonu itibariyle 4.4 milyar TL artarak 27.8 milyar TL'ye ulaştı.
Buna göre toplam nakit kredi stoku, Türkiye’de yüzde 19.3 artarken, Samsun'da ise yüzde 18.6 artmış durumda.
Açanan kapanan firmalardan, bankalardan çekilen kredilere, işsizlikten, karşılıksız çıkan çeklere ve protestolu senetlerdeki artışa kadar Samsun'da ekonomi hiç de iyi görünmüyor.
Üstüne yüzde 20'leri aşan enflasyonu da eklerseniz, ekonomide güzel günleri görme umudumu giderek yitiriyorum.
Umarım haksız çıkarım.