Önce savunma sanayi için BAYKAR'ın, ardından da MKE'nin yatırım için Çarşamba Şeker Fabrikası'nı devralmasının ardından bütün gözler, Çinli otomobil devi Chery'nin Samsun'a yatırım yapıp yapmayacağına çevrilmişti.
Neredeyse ekim ayından bu yana Chery ile yatıyor Chery ile kalkıyorduk.
Ve nihayet beklenen açıklamayı bu hafta başında Bakanlar Kurulu Toplantısı sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan açıkladı.
Çinli otomobil devinin hazırlıklarını tamamladığını, çok yakın bir zamanda da fabrikanın temelinin Samsun'da atılacağını açıkladı.
Aslında merak ettiğimiz, Chery'nin Samsun'u lojistik olarak kullanacağı bir tesis mi ya da bir fabrika mı kuracağıydı.
Chery'nin Samsun'a yapacağı yatırımın ayrıntılarını öğrendim. Şimdi sizlere açıklama zamanı:
Öncelikle Çinli Chery'nin Samsun'a yapacağı yatırımın toplam bütçesi 1,5 milyar doların üzerinde.
İzleyenler bilir; başka bir Çinli otomotiv devi BYD, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Türkiye'de 1 milyar dolar değerinde bir yatırım anlaşması imzalamıştı.
Anlaşma kapsamında, 2026 sonunda üretime başlaması ile Manisa'da yıllık 150 bin araç kapasiteli bir tesis kurulacak.
Yani Chery'inn Samsun'a yapacağı yatırımın miktarı BYD'nin Manisa'daki yatırımından daha fazla.
Ve Chery de yatırımını "fabrika" şeklinde yapacak.
Yani bir lojistik üsten ziyade, Chery Samsun'u bir üretim merkezi olarak planlıyor.
Ve bu yatırımla Chery Samsun'da yılda 150 bin otomobil üretmeyi planlıyor.
Ve gelelim istihdama. Yetkililerden edindiğim bilgilere göre Çinliler fabrikada ilk etapta 25 bin kişinin istihdam edilmesini hedefliyorlar.
Muazzam bir rakam!
Samsun ekonomisi için uzun yıllardan sonra yeniden heyecanlanabiliriz.
Elbette bu fabrikanın Samsun'un toplumsal ve siyasi yapısını da çok büyük ölçüde etkileyeceğini unutmayın.
Ayrıca ulaşımdan, çevre sorunlarına, sanayi altyapısından, konut sorununa kadar yerelden genele topyekün bir değişimin içine giriyoruz. Umarım Samsun bu değişime hazırdır!
Bu arada son dönemde SUV segmentinde öne çıkan modelleriyle dikkat çeken Chery’nin Türkiye’de satılan ve en çok tercih edilen modelleri arasında Tiggo 8 Pro, Tiggo 7 Pro, Tiggo 4 Pro, Omoda başı çekiyor.
Chery’nin elektrikli, hibrit teknolojide uygun fiyat avantajları sunan Çinli markaların Türkiye’de üretime başlamasıyla fiyatların da düşmesi bekleniyor.
Son bir hatırlatma daha yapayım; Türkiye, haziran ayında Çin'de üretilen araçlara ek yüzde 40 gümrük vergisi getirmişti.
Ancak 5 Temmuz'da yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında ülkeye yatırım yapanlar bu vergiden muaf tutuldu. Yani Chery, artık Türkiye'ye yaptığı ihracatta gümrük vergisi ödemeyecek.
Gelelim bu yatırımların Türkiye ekonomisi için ne anlam ifade ettiğine:
Hatırlarsanız yılbaşından bu yana uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları, ağızlarından bal damlayarak, notlarımızı üst üste artırdılar ama Avrupa'da gelen bir yatırım bakın hala yok.
Gelenler de sıcak para. Onlar da ekonomimizin kara kaşına kara gözüne değil, yüksek faizine, çapraz kazanca (carry trade) ve yalancı sermaye olarak geliyor.
Yani 2025'in ilk çeyreğinin bitmesine bir ay kala yabancı yatırımlarda son durum şu:
Sıcak para batıdan, doğrudan yatırım doğudan!
