Bu hafta da Güneş sistemindeki iç gezegenleri tanıtmayı sürdürelim ondan sonra gökyüzü ile eşzamanlı olarak Yay burcu özelliklerini tanıtmaya geçeriz.
Merkür'ün astronomik künyesi;
Konumu; Güneş'e en yakın gezegen (1)
Cismi özelliği; Güneş sistemdeki en küçük gezegen (2)
Güneş'in çevresinde dönüş süresi; yaklaşık 88 gün,
Kendi çevresinde dönüş süresi; 59 gün,
Sideral Zodyakta ilerleme hızı; günde 1,5 ile 2 derece arası,
Bir burçta kalış süresi; yaklaşık 14 gün ile 24 gün arasında değişmektedir.
Geri gitme süresi; yılda 3 kez (bazen 4 kez) yaklaşık 3 hafta geri gider
Güneş'e en yakın gezegen Merkür çıplak gözle görülebilen 5 gezegenden biridir Çıplak gözle görebilmek için günbatımından hemen sonra batı yönünde veya gündoğumundan hemen önce doğu ufkuna yakın bir noktadan bakmak gerekir.
Güneş'in etrafında çok hızlı hareket etmesinden ötürü Merkür'e yunan mitolojisinde tanrıların habercisi anlamına gelen "Hermes" adı verilmiştir. Merkür, Güneş'in etrafında en hızlı dönen gezegen olmasına rağmen, kendi etrafında dönme periyodu çok yavaştır.
Venüs'ün astronomik künyesi;
Konumu; Güneş'e 2.yakınlıkta, sıcaklık açısından 1. sıradaki gezegen (3)
Cismi özelliği; Dünyaya en yakın ve saat yönünde en ağır dönen iç gezegen,
Güneş'in çevresinde dönüş süresi; 224 gün,
Kendi çevresinde dönüş süresi; 243 gün (4)
Sideral Zodyakta ilerleme hızı; günde yaklaşık 1,5 derece,
Bir burçta kalış süresi; yaklaşık 24-25 gün,
Geri gitme süresi; yaklaşık 2 yılda bir 40-44 gün kadar, ortalama 1,5 ay geri gider. Venüs geri gittiğinde sistemdeki diğer gezegenlerle aynı yönde yani direkt dönmeye başlar.
Samanyolu sisteminde tüm gezegenler tanrı adları taşırken sadece Venüs bir tanrıça adı ile taltif edilmiştir. Güzellik Tanrıçasının adının ona verilmesi boşuna değildir çünkü Venüs, Güneş ışınlarını mükemmel bir şekilde yansıttır.
Gökyüzünde Ay'dan sonra Dünya'ya en yakın ve en parlak gezegen Venüs'tür. Venüs Güneş'in önünde bulunduğu sabah yıldızı konumdayken Phosphorus, Güneş'i takip ettiği akşam yıldızı konumundayken ise Hesperus adını alır.
Venüs kütle ve hacim bakımından Dünya ile hemen hemen aynı olduğundan "ikiz kardeş" olarak görülür. Sistem içinde tüm gezegenler saat yönünün aksine dönerken bir tek Venüs kendi ekseninde saat yönünde ve çok ağır döner. Venüs dünyadan gün doğuşunda ve batışında Güneş ile aynı yönde çıplak gözle görülür.
Mars'ın astronomik künyesi;
Konumu; Güneşe 4.uzaklıktaki sonuncu iç gezegen,
Cismi özelliği; Güneş sistemdeki tek kırmızı renkli gezegen,
Güneş'in çevresinde dönüş süresi; 687 gün, yaklaşık 2 yıl.
Kendi çevresinde dönüş süresi; 24,6 saat.
Sideral Zodyakta ilerleme hızı; günde; 0,50 derece.
Bir burçta kalış süresi; 40-45 gün, yaklaşık 1,5 ay,
Geri gitme süresi; 2 yılda bir 81-82 gün kadar, yaklaşık 2,5 ay.
Eski Roma İmparatorluğunda savaş tanrısı olarak kutsanan Mars'ın bilinen bir diğer adı da Merih'tir. Mars'ın Phobos ve Deimos adlarında iki uydusu vardır.
Güneş sistemindeki tek kızıl renkli gezegen Mars'tır. Kızıl rengi toprağında bolca bulunan demir-oksit' ten kaynaklanır. Bilim insanları küresel ısınma sonucu Dünya yaşanmaz bir hal alırken bunun tersine Mars'ın, yaşam ve canlılık şartlarına elverişli hale gelebileceği olasılığı üzerinde durmaktadır.
Ayrıca Dünya'dan önce yaşamın Mars'ta geliştiği hatta Dünya'daki canlıların kökeninin Mars olduğunu ileri süren görüş de mevcuttur. Bu görüşe göre Mars'tan gelen göktaşlarında bulunan bakteriler vasıtasıyla yaşam Dünya'ya taşınmıştır (5)
Dipnot;
(1) Merkür, Güneş'ten en fazla 28 derece uzaklaşabilir.
(2) Esasında Güneş sistemindeki en küçük gezegen Pluto'dur fakat 24.8.2006 tarihinde Prag'da toplanan Uluslararası Astronomlar Birliği (IAU), Pluto'nun gezegen değil "gezegenimsi" olduğuna karar verdiğinden Merkür hem Güneş'e en yakın hem de sistem içindeki en küçük gezen olarak kabul edildi.
(3) Venüs, Güneş'ten en fazla 48 derece uzaklaşabilir.
(4) Bir Venüs günü, bir Venüs yılından daha uzundur.
(5) Burada kısaca yer verdiğimiz gezegenler ile ilgili daha detaylı bilgi almak isteyenler www.eylulesintisi.com. adresinden astronomi bölümüne bakabilirler.