Serbest radikallerle savaşmak bir ekip işidir. Sağlıklı ve parlak bir cilde sahip olmak ve vücudumuzu hastalıklardan korumak için, en önemli cilt koruyucusu nutri kozmetiklerden biri olan Alfa lipoik asitin (ALA) askerleri olarak tanımladığım A, C ve E vitaminleri her açıdan mükemmel bir antioksidan zinciridir.
Cilt sağlığı için en çok tercih edilen bu üç vitaminden sırasıyla bahsedelim.
A VİTAMİNİ
A vitamini yağda çözünen ve karaciğerde depolanan bir vitamindir. Vücutta sentezlenemez, bu sebeple besin yoluyla yani provitamin şeklinde vücuda alınır.
(Provitamin; vücuda dışarıdan alınan ve çeşitli işlemlerden sonra vitamin haline dönüştürülen maddedir. Buna örnek olarak, havuçta bulunan beta-karoten bir provitamindir ve vücuda alındıktan sonra (karaciğerde geçirdiği işlem sonrasında) A vitaminine dönüştürülür.)
Hayvanlardan alınan A vitamini "Retinoid'ler",
Bitkilerden alınan A vitamini ise "Karotenoid'ler" olarak adlandırılırlar.
Hayvansal kaynaklı besinler; Yumurta, süt, peynir, tereyağı, balık yağı, yağlı balıklar ve karaciğer gibi besinlerde bulunur.
Bitkisel kaynaklı besinler ise; sarı, kırmızı, turuncu meyveler ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunur. Buna örnek olarak; havuç, bal kabağı, kayısı, şeftali, tatlı patates, karalahana, brokoli, ıspanak, pazı, kırmızıbiber, domates ve karpuz iyi birer A vitamini kaynağıdır.
Karotenoidler fazla tüketildiğinde ciltte sarı-turuncu renk değişikliğine neden olur.
A) Retinoidler:
FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından kırışıklıklara karşı onaylanmış, Retin- A yada Tretinoin olarak bilinen tüm doğal ve sentetik türevlerine "Retinoid'ler" denilir.
A vitamini ;
- Retinol
- Retinoik Asit (Tretinoin)
- Retinil Asetat
- Retinil Palmitat
- Retinaldehit olup, içerisinde en popüler olanı Retinoid'dir.
Retinoid olarak bilinen retinol ve retin-A ikisi de A vitamini bileşikleridir. Birbirlerinden farkı; Retin-A, A vitamininin asit formudur ve dermatologlar tarafından reçeteli olarak verilir.
Retinol ise, reçetesiz ürünler grubuna dahil dermokozmetikler yani reçetesiz ürünlerdir. Bu nedenle tüm retinoidler aynı değildir. Örneğin tretinoin maddesi retinolden çok daha kuvvetlidir ve kozmetik ürünlerinin içeriğinde daha küçük miktarlarda bulunur.
Retinoik asit tıpkı AHA'LAR (Alfa hidroksi asit) gibi çalışır ve yavaş bir şekilde cildi soyarak hücrelerin yenilenmesini sağlar. Fakat retinoik asit AHALAR'DAN daha güçlüdür ve daha derin katmanlara işler ve böylelikle kolajen üretimini artırarak cildin daha sıkı ve elastik görünmesini sağlar.
Retinoik asit (Retin-A) içeren kremlerin cilt üzerindeki genel olumlu etkileri;
1. Kırışıklıkları azaltır,
2. Ciltte oluşan yangısal tepkiyi azaltır,
3. Yaşlanmaya bağlı oluşan kahverengi lekeleri giderir,
4. UV ışınlarının zarar verdiği cilt tabakalarının ve kolajen liflerinin onarılmasını sağlar.
5. Cildin üst katmanında (epidermis tabakası) oluşan ölü hücreleri ortadan kaldırarak cildin yenilenmesini sağlar.
6. Yara iyileşmesini hızlandırır,
7. UV kaynaklı deri tümörlerinin oluşumunu önler.
8. Akneli ciltte komedon (siyah ve beyaz noktalar) oluşumunu azaltır ve kullanılan akne ilaçlarının etkinliğini artırır.
9. Vücuttaki çatlakların önlenmesinde ve tedavisinde oldukça etkilidir.
10. Sigaranın cilt üzerindeki olumsuz etkilerini azaltır.
Dolayısıyla, A Vitamini içeren cilt bakım ürünleri, yaşlanma karşıtı tedavide altın standart olarak kabul edilmektedir.
(Dipnot; A vitamini içeren kremler, gece kullanımında etkilidirler. Çünkü ışık A vitaminini yok eder.)
A vitamini eksikliğinde ise;
* Cilt yapısında, egzamaya benzeyen cilt kuruluğu ve kepeklenme görülür.
* Kırışıklıklar ve sivilcelenme artar.
* Ciltte "tavuk derisi" görünümü oluşur.
B) Karotenoidler:
Karotenoidler, A vitamini ile ilişkili bileşiklerdir. Sarı, kırmızı, turuncu meyveler ve koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunur.
En önemlileri;
* Beta-karoten,
* Likopen,
* Lutein,
* Zeaksantin olarak bilinir.
Karotenoidlerin içinde en güçlü etkiye sahip olan, beta-karoten ve likopendir.
Beta-karoten ; yüksek miktarda antioksidan içerir ve havuçta bol miktarda bulunur. Bu durum bağışıklık sistemi ve hücrelerin korunmasında önemlidir. Ayrıca bu bitkisel formu karaciğer için zararlı değildir.
Likopen (Alfa karoten); en çok domates ve karpuz da bulunur. Kanser önleyici etkisiyle güçlü bir antioksidandır.
Bu antioksidanlar, bağışıklık sistemini güçlendirirler. Buna ek olarak;
1. UV ışınlarının zararlı etkilerine karşı cildi korurlar,
2. İnflamasyona ve tümör oluşumuna karşı etkilidirler,
3. Yara iyileşmesini hızlandırırlar,
4. Akneli ciltte komedon oluşumunu azaltırlar.
Tıpkı Retinoik asit gibi cildi birçok dış etkenlere karşı korurlar. Karotenoidler, güneş hasarına maruz kalmadan önce alındığında bu hasarı önleyebilir. Bu sebeple bunlara yenilebilir güneş koruyucular da diyebiliriz.
Karotenoidler'in en az üç aylık kür şeklinde alınmaları önerilmektedir. Aksi takdirde, güneş ışınları, alkol, sigara, stres ve uykusuzluk, gibi birtakım olumsuz etkiler ciltte karotenoid miktarlarında azalmaya neden olur. Bu durum da kişilerde normal yaşlarına göre, daha yaşlı ve daha fazla kırışık bir görünüm meydana gelir.
Ancak bazı bilimsel çalışmalara göre, A vitamininin sigara ve aşırı alkol tüketen kişilerde birtakım olumsuz etkilere maruz kalabilecekleri yönünde, dikkatli kullanılması gerektiğine dair görüşler bildirilmiştir.
Dozunda kullanılan vitamin takviyeleri, antioksidan özelliğinden ötürü, vücuttaki paslanmayı giderici etkisiyle 150 yıl yaşamayı vadediyor.
Sağlıklı günler dilerim...
UYARI: Yukarıda yazmış olduğum metin haber ve bilgi amaçlı olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez. Herhangi bir tedavi sürecine başlamadan önce mutlaka dermatoloğun görüş ve onayı alınmalıdır.
"ÜRÜN SEÇİMİNDE DOĞRU ADRES, DERMATOLOĞUNUZDUR!"
Devamı haftaya...