Tarih birçok kahramanı asırlarca bağrında saklamıştır. İşte bu kahramanlardan biri de Türk-Yunan ilişkilerinde en büyük sorunun ortaya çıktığı Kıbrıs meselesinde göstermiş olduğu vatanperver müdafaa ile Kıbrıs halkına yanlış olmadıklarını gösteren ve mücahitlere direnme aşkını nakşeden Cengiz TOPEL’dir.
1934 yılında İzmit'te dünyaya gelen Cengiz’in babası tekel tütün denetimcisi Hakkı Bey, annesi ise Mebuse Hanım’dır. Babasının mesleği gereği bulunduğu Bandırma'da başladığı ilköğrenimine babasının tayin olduğu Gönen’de sürdürmüştür. Cengiz dokuz yaşında iken 1943 yılında babasını kaybetti. Babasının ölümü üzerine ailesi İstanbul'a yerleşecektir. Cengiz Topel, ilköğrenimini Kadıköy İlkokulu'nda tamamlamıştır. Yine Kadıköy’de bulunan Yeldeğirmeni Okulu’nda ortaöğrenimini tamamladıktan sonra lise öğrenimini için Haydarpaşa Lisesi'ne kayıt yaptıracaktır. Fakat bu liseyi bitirmeden Kuleli Askeri Lisesi’ne geçişini sağlayacak ve bu liseden 1953 yılında mezun olacaktır. Lise eğitimini askeri lisede tamamladıktan sonra Kara Harp Okulu'na girip 1955 yılında asteğmen rütbesiyle kara harp okulundan mezun olacaktır. Kara Harp Okulu'ndan mezun olduğu yıl Türk pilotlarına NATO kapsamında verilen eğitimlere katılarak önce Gaziemir’de, daha sonra da Kanada’da eğitim almıştır. Kanada'daki 20 aylık eğitimi sırasında dil kursuna da başlayarak yabancı dilini geliştirmiştir. T-6 uçağı ile başlangıç pilotaj eğitimi, T-33 uçağı ile tekamül (olgunlaşma) pilotaj eğitimi ve F-86 uçağı ile av eğitimi olarak çeşitli alanlarda çeşitli uçaklar ile eğitim almıştır. Bu eğitimler neticesinde 1957’de pilot brövesini (ehliyet) aldı. Yurt dışındaki bu eğitimleri tamamladıktan sonra Türkiye'ye dönerek Merzifon 5. Ana Jet Üs Komutanlığı'nda göreve başlamıştır. Bu görevinden 1961 yılında Eskişehir 1. Hava Ana Jet Üssü’ne atanmıştır. Buradaki görevi sırasında 112. Filo Komutanlığında F-100 uçağında harekât (operasyon) yapabilecek yeteneklere sahip bir pilot olarak yetişecektir. Burada gecen iki yılın ardından 1963 yılında yüzbaşı rütbesine terfi etmiştir. Bu süreç zarfında Türkler ve Yunanlılar arasındaki Kıbrıs konusundaki gerilim iyice tırmanmıştır. ENOSİS ve EOKA zihniyetinde adada bulunan Rumların Türk ve Müslüman ahaliye uyguladığı zülüm iyice artmıştır. İçeride Mücahit ile ENOSİS’ci EOKA’lılar arasında Erenköy’de ölüm kalım mücadelesi veren Kıbrıs halkı mücahitlerine destek mahiyetinde gerçekleştirilen operasyona canı gönülden kendi filosu ile katılacaktır.
1964 HAVA OPERASYONU
8 Ağustos 1964 tarihinde Kıbrıs'taki Erenköy Direnişi'ne Türkiye'nin mücahitlere destek olmak için havadan müdahalesi sırasında Topel, Türk Hava Kuvvetleri’ne ait dörtlü F-100 kolunun lideri olarak görevlendirilmiştir. Gemikonağı Limanı’nda Erenköy kuşatmasında yer alan Rum gemisini bertaraf etmek üzere dalış yaptığı sırada uçağı ateş açılan uçaksavar mevzilerinden birinden isabet almıştır. Bu dalış esnasında görevini yerine getirmiş olsa da uçağın aldığı isabet sonrası koltuğunu fırlatıp uçaktan paraşütle atlamıştır. Pataşütü rüzgarın etkisiyle Gaziveren, Elye ve Çamlıköy Türk yerleşim yerleri arasında bulunan Peristeronari adındaki (günümüzdeki adı Cengizköy) Rum köyün yakınlarına inmiştir. Rum köylülerinin ihbarı üzerine bir Rum birliği tarafından esir alınmıştır. Yüzbaşı Cengiz Topel’i kurtarmak için bir girişim gerçekleştirilmiş olsa da başarılı olunamamıştır. Türkiye, pilotunun geri verilmesini talep etti ve aksi takdirde intikam taarruzları yapacağını bildirdi. Türk yönetiminin girişimleri hep oyalama taktiği ile zaman kazanarak Cengiz TOPEL’i sorgulamaya çalışmışlardır.
Paraşütle inişinden sonra Topel'in başına gelenler konusunda çeşitli varsayımlar vardır. Bu varsayımlardan birine göre yakalanıp Güzelyurt'a götürülmüş orada bilgi almak için çeşitli işkencelere maruz bırakılmıştır. Bu işkenceler yüzünden şehit olunca biz onu bulduğumuzda yaralı idi bu yaralar yüzünden öldüğünü utanmadan açıkladılar. Güzelyurt’ta yaptıkları işkenceleri örtbas etmek için tedavisi için Lefkoşa Rum hastanesine götürdüklerini söylemişlerdir. Diğer bir varsayıma göre ise Güzelyurt Rum hastanesinde tutuklanmış ve radyo yayınından Türkler aleyhine konuşma yapması ve bildiklerini anlatması için işkence edilmiştir. Bu işkenceler yüzünden şehit olunca naaşını Lefkoşa Rum hastanesine getirmişlerdir. Cengiz TOPEL’in ölümü Rumlar tarafından propaganda malzemesi olarak kullanılmaya çalışılmış ve radyodan öldüğünü duyurmuşlardır. Radyodan yapılan açıklamaya göre Yüzbaşı Cengiz TOPEL’in şehit olduğu tarih 9 Ağustos 1964’dür.
Türkiye devletinin ısrarlı girişimleri sonucu 11 Ağustos 1964'te Lefkoşa Rum Hastanesi'nde düzenlenen işkence görmediğine dair sahte bir rapor sonunda alınarak Lefkoşe Genel Hastanesi'ne getirilerek burada otopsi yapılmıştır. Yapılan otopsinin ardından naaşı 12 Ağustos 1964 tarihinde Türkiye'ye getirilmiştir. Cengiz TOPEL’in naaşı sırası ile önce Kıbrıs'ta ardından gemi ile geldiği Adana'da ve başkent Ankara yapılan törenlerin ardından defnedilmek için geldiği İstanbul'da yapılan son törenin ardından 14 Ağustos 1964 tarihinde Edirnekapı'daki Sakızağacı Hava Şehitliği'nde toprağa verilmiştir.
Cengiz Topel Kıbrıs haklı için kritik bir zamanda kritik bir görev üstlenmiş ve bu görevi canı pahasına yerine getirmiştir. Erenköy ablukasının ya da savaşının Rumlar aleyhine sonuçlanmasında ve Kıbrıs mücahidinin umutlarını canlı tutmasında paha biçilemez vazife icra etmiştir. Bu harekâtta Kıbrıs'ta ilk Türk hava harp şehidi ve Türkiye'nin Cumhuriyet tarihindeki ilk hava şehidi olarak tarihin bağrında vatanın nice şehitlerinden biri olmuştur. Adını ve şanını yaşatmak için birçok sokak ve cadde başta olmak üzere önemli yerlere ismi verilmiştir. Bu önemli yerlerden biri olan Kıbrıs hava limanına da adı verilerek hem Kıbrıs için adı yaşatılır iken hem de dünyaya Kıbrıs halkı ve topraklarının yalnız olmadığını ana vatanın yani Türkiye Devletinin her bir ferdinin yavru vatanın müdafaasında nefer olduğunu göstermektedir. Ruhu şâd olsun…