Türkiye’de her geçen gün kullanımı artan LPG’li araç sayısı, dizel yakıtlı araçların sayısını ekarte ederek 4,5 milyonu buldu. Güvenli ve çevreci bir yakıt olduğu bilinen LPG’nin sistem bakımı nasıl yapılmalı? LPG’de patlama tehlikesi var mı?
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne (TMMOB) bağlı Makina Mühendisleri Odası (MMO) Samsun Şubesi Yönetim Kurulu Sekreter Üyesi Nail Yolaydın’a, LPG sistemine geçişteki yoğunluğun nedeni ve denetim noktasında yapılması gerekenleri sorduk.
‘DİZEL YAKITLI ARAÇLARIN SAYISINI GEÇTİ’
Nail Yolaydın, ilk olarak, “Özellikle kolay bulunması, ekonomik olması, tamamen kapalı bir yakıt sistemi olması, temiz bir yanma sağlaması ve diğer yakıtlara oranla çevreyi daha az kirletici özellikte olması nedeni ile dünyada birçok ülke, LPG’nin otomobillerde kullanımını özendirerek yaygınlaştırmıştır. İtalya, Hollanda, Fransa, Belçika, Japonya ve Amerika’da LPG yakıt olarak otomobillerde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Diğer ülkelerde ise kullanımı gün geçtikçe artmaktadır. Benzinin litresinin 6 liraya dayandığı dizel yakıtın litresinin ise 5 TL’yi geçtiği ülkemizde LPG yaygın bir şekilde alternatif yakıt olarak kullanılmaktadır. Günümüz itibarıyla ülkemizdeki LPG’li araç sayısı yaklaşık 4,5 milyonu bularak, dizel yakıtlı araçların sayısından fazla olmuştur” diye konuştu.
‘DENETİMİ YAPAN TEKNİSYEN EĞİTİMLİ OLMALI’
“LPG’nin yanıcı ve patlayıcı bir gaz olması nedeniyle LPG dönüşüm sistemlerinde güvenlik ve denetim ön plana çıkmaktadır” diyen Nail Yolaydın, “LPG dönüşüm sistemleri; dönüşümün uluslararası ECER67 ve TSE standartlarına uygun olması, montaj firmasının yetkili ve montajı yapan teknisyenin eğitimli olması, gerekli bakım ve periyodik kontrollerinin yapılması ve tüm bu işlemlerin firmanın yetkili Makina Mühendislerince uygunluğunun denetlenmesiyle çevreci, ekonomik ve güvenli sistemlerdir. Düzenli bakım ve denetim önemlidir. Bu koşullar sağlandığında güvenlik açısından benzinli bir araçla eşdeğer olacaktır” şeklinde konuştu.
‘ATEŞ İLE İRTİBATLANMASI GEREKMEKTEDİR’
LPG sisteminde gaz kaçağı yok ise LPG tankının patlaması, LPG’den kaynaklı yanmaların meydana gelmesinin neredeyse imkânsız olduğunu ifade eden Nail Yolaydın, “LPG, tankın içerisinde basınçtan dolayı sıvı halde bulunur. Sıvı halde bulunduğu için LPG yakıtı da hiçbir dış etken nedeni ile alev almaz ve yanmaz. Alev alabilmesi için LPG’nin gaz haline dönmesi gerekmektedir. Yani gaz kaçağı olması, bir kıvılcım veya ateş ile irtibatlanması gerekmektedir. LPG’li araçlardaki tankların, diğer ekipmanlar ve hatların üzerinde birçok emniyet tedbiri bulunduğu için LPG’li araçlar oldukça güvenlidir. Kaza veya herhangi bir nedenle LPG borularında aşırı gaz akışı sağlayan kopma, delinme olması halinde tank LPG’yi içine hapseder ve herhangi bir patlama tehlikesi yaşanmaz. Hatta LPG tanklarına arkadan çarpma deneyleri yapılmış, tankta deformasyonların meydana geldiği, şeklinin değiştiği görülmüş ancak esnek malzemesinden dolayı tanklarda yırtılma yaşanmamış ve gaz kaçağı gözlemlenmemiştir” ifadelerini kullandı.
‘LPG, SON DERECE GÜVENLİ VE ÇEVRECİ BİR YAKIT’
LPG’li araçlarda gaz kaçak kontrollerinin ve bakımlarının düzenli olarak yaptırılması durumunda LPG son derece güvenli ve çevreci bir yakıttır. Eskiyen tankların değişmesi, arızalı ve ömrünü doldurmuş parçaların standartlara ve yönetmeliklere uygun malzemeler ile yenilenmesi de yine önem arz etmektedir. Bu denetimlerin ve kontrollerin tarafsız bir göz ve bu konuda yetkili kişilerce yapılması çok önemlidir. Mevzuatta yapılan düzenlemeler ile 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren LPG’li araçların malzemelerinin uygunluğuna, yapılan montajın doğru olduğuna ve gaz kaçağı kontrolü yapıldığına karar veren kurum bizzat montajı yapan firmanın kendisi olmuştur. Sadece araç sahiplerinin değil tüm vatandaşların can ve mal güvenliğinin söz konusu olduğu böylesine önemli bir konuda denetimlerin daha disiplinli ve konusunda uzman kişilerce yapılması ve bu konuda gereken tedbirlerin alınması önemlidir” dedi.
Tolga BİRGÜCÜ
‘ATEŞ İLE İRTİBATLANMASI GEREKMEKTEDİR’
LPG sisteminde gaz kaçağı yok ise LPG tankının patlaması, LPG’den kaynaklı yanmaların meydana gelmesinin neredeyse imkânsız olduğunu ifade eden Nail Yolaydın, “LPG, tankın içerisinde basınçtan dolayı sıvı halde bulunur. Sıvı halde bulunduğu için LPG yakıtı da hiçbir dış etken nedeni ile alev almaz ve yanmaz. Alev alabilmesi için LPG’nin gaz haline dönmesi gerekmektedir. Yani gaz kaçağı olması, bir kıvılcım veya ateş ile irtibatlanması gerekmektedir. LPG’li araçlardaki tankların, diğer ekipmanlar ve hatların üzerinde birçok emniyet tedbiri bulunduğu için LPG’li araçlar oldukça güvenlidir. Kaza veya herhangi bir nedenle LPG borularında aşırı gaz akışı sağlayan kopma, delinme olması halinde tank LPG’yi içine hapseder ve herhangi bir patlama tehlikesi yaşanmaz. Hatta LPG tanklarına arkadan çarpma deneyleri yapılmış, tankta deformasyonların meydana geldiği, şeklinin değiştiği görülmüş ancak esnek malzemesinden dolayı tanklarda yırtılma yaşanmamış ve gaz kaçağı gözlemlenmemiştir” ifadelerini kullandı.
‘LPG, SON DERECE GÜVENLİ VE ÇEVRECİ BİR YAKIT’
LPG’li araçlarda gaz kaçak kontrollerinin ve bakımlarının düzenli olarak yaptırılması durumunda LPG son derece güvenli ve çevreci bir yakıttır. Eskiyen tankların değişmesi, arızalı ve ömrünü doldurmuş parçaların standartlara ve yönetmeliklere uygun malzemeler ile yenilenmesi de yine önem arz etmektedir. Bu denetimlerin ve kontrollerin tarafsız bir göz ve bu konuda yetkili kişilerce yapılması çok önemlidir. Mevzuatta yapılan düzenlemeler ile 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren LPG’li araçların malzemelerinin uygunluğuna, yapılan montajın doğru olduğuna ve gaz kaçağı kontrolü yapıldığına karar veren kurum bizzat montajı yapan firmanın kendisi olmuştur. Sadece araç sahiplerinin değil tüm vatandaşların can ve mal güvenliğinin söz konusu olduğu böylesine önemli bir konuda denetimlerin daha disiplinli ve konusunda uzman kişilerce yapılması ve bu konuda gereken tedbirlerin alınması önemlidir” dedi.
Tolga BİRGÜCÜ
