İNGİLİZ GENERALDEN EMİR!
İNGİLİZ KARADENİZ ORDULARI BAŞKUMANDANI
GENERAL MİLNE’NİN 10 MAYIS 1919’DA OSMANLI HÜKÜMETİNE EMRİ:
“Her tümende ancak 1500 tüfek bulundurulacak.”
General Milne
İŞTE III. KOLORDU’YA BAĞLI SAMSUN VE TÜMENLER
10 Mayıs 1919 tarihinde III.Kolordu’nun karargah merkezi Sivas idi. Sivas, Tokat, Amasya, Samsun’u kapsayan kolorduya bağlı Amasya’da 5.Kafkas Tümeni Samsun’da ise 15. Tümen bulunuyordu. Samsun’da bulunan 15.Tümen’in karargâhı bugünkü Esentepe Kışlası olup Kavak ve Çakallı’da konuçlanmış askerler bulunmaktaydı.Haritada III. Kolordu’nun Hakim Olduğu Alanlar
Harbiye Nezareti Mondros Mütarekesi sonrası ordunun er, tüfek, makineli tüfek ve top kadrolarını 27 Ocak 1919 tarih ve 608 sayılı yazı ile planladı. İstanbul’da bulunan Karadeniz Orduları Komutanı İngiliz General Milne’e teklif olarak da gönderildi. Bu plan özetle şöyleydi. 1 tümen karargâhında 4, 1 alay karargâhında ikişerden 6, bir tabur karargâhında beşerden 45 olarak karargâh toplamı 55 olacaktı. Her tümen için 3 piyade alayının birinci taburları için 3X267=801 tüfek Her tümenin 3 piyade alayının diğer taburları için 6X114=684 tüfek Toplamda 1.540 (bir tümende bulunması gereken tüfek olarak hesaplandı. Yeni yapıya göre Osmanlı Devleti’nin 20 tümeni olup buna göre 1.540X20=30.800 tüfek bulundurulacaktı. 9. Kolordu karargâhı için 152, istihkâm birliklerinde 1.971, süvari birliklerinde 1.890, uçak bölüklerinde 168 toplamda 40.801 tüfekli er bulunacaktı. Makineli Tüfek kadrosu Bir tümende 36 makineli tüfek bulunacaktır. Bunlardan 24 er mevcutlu 12’si kadre halinde olacaktı. 20 tümen için 480 er mevcutlu ve 240’ı kadro halinde olmak üzere 720 makineli tüfek ayrılmıştı. Bu suretle her taburun ağır makineli tüfek bölükleri dörder makineli tüfekli olmak üzere oluşturuldu. Top Kadrosu Bir tümende 4 batarya, yirmi tümenden 80 batarya ayrıca kolordular ve Atış Okulu topçusu dâhil 632 top bulunacaktı. Eğer İngilizler bu topların kadrosundaki fazlalığa itiraz ederlerse, tümenlerin kadro taburlarındaki silahlı erlerden vazgeçilecekti. Bunlardan ayrı olarak 8 tümendeki dörder bataryadan ikişerin veya kolordu topçusuyla bunların toplarının depo edilmesine razı olacaklardı. MUSTAFA KEMAL’DEN III. KOLORDUYA TELGRAFLAR Mustafa Kemal Paşa, 10 Mayıs’ta Sivas’ta bulunan III. Kolordu Komutanlığı’na çektiği telgrafta yakında geleceğini bildirdi. “Birkaç güne kadar hareketimiz kararlaştırılmıştır. Müfettişlik karargâhının gereksinim duyduğu 5 adet binek otomobiliyle 2 kamyonun kolordular bölgesinde elde bulunanlardan sağlanabileceği Harbiye Nezareti’nce bildirilmiştir. Yeterli derecede benzin ile lastikleri beraber olduğu halde kolorduca sağlam ve dayanıklı kaç binek otomobili ne zamana kadar ve nerede hazır bulundurulabilir? Otomobil markalarıyla lastik çaplarının ve benzin yerlerinin açıkça bildirilmesini beklerim” III.Kolordu Komutanı’na çektiği diğer telgrafta ise “şahsınızla bizzat görüşmek arzusundayım. Samsun’a hareketim yakındır. Varışıma kadar Samsun’da beklemenizi rica ederim.” diye belirtmiştir. KAYNAKÇAMurat Köylü, 1919-1922 Döneminde Türk Ordusu İkmal Sistemi İle Yunan İkmal Sisteminin Karşılaştırılması, Dokuz Eylül Ünv. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir, 2006. Zeki Sarıhan, Kurtuluş Savaşı Günlüğü I, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1993. Baki Sarısakal, Belge ve Tanıklarla Samsun’dan Ankara’ya, Cilt,1, Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Samsun, 2008.