Samsun’da işgal günlerini yaşayan Lütfi Tekin 19 Mayıs Halkevi Dergisi’nde “Geçmiş Günden Hatıralar” başlıklı yazısında şöyle anlatır:
İNGİLİZ SUBAYLAR VE HİND ASKERLER SAMSUN’DA
Günün birinde ( 9 Mart 1919) bir zırhlının himayesinde büyük bir nakliye gemisinin Samsun Limanı’na demirlediği görüldü. Bahtsız Samsun mukadderatında bu acı ve kara günleri de görmek varmış. O gün limana demirleyen büyük bir şilepten dışarıya mavnalar dolusu asker ihraç ediliyordu. Bu asker için daha evvel yerler de temin edilmişti. Samsun’un düşman tarafından işgalini görmekle her Samsunlu ne derece müteellim ise bundan haz duyanlar, sevinenler de bulunuyordu. Bunlar gayrimüslim vatandaşlardı. Anayurdun düşman eline geçen diğer şehirleri gibi güzel Samsun ve eline geçen diğer şehirleri gibi güzel Samsun ve civarı da bu suretle artık elden çıkmış oluyordu. Biz Samsunlular kaybedilen bu şirin memleket için yanıyor, ağlıyorduk. Kim bilir belki de bir mucize zuhur etmez ve kurtarmak için kudretli bir el uzanmazsa tekrar ele geçmesi nasip olmayacaktı da.
İŞGALDE NİSAN –MAYIS GÜNLERİ
O işgal gününden itibaren geçen müddet zarfında neler görmedik, ne acı hakikatlerle karşılaşmadık. Hele gayrimüslim vatandaşların Rum ve Ermenilerin taşkınlıkları hakaretleri bilhassa Pontus Cumhuriyeti’ni tesisi hülyası ile uğraşan, çırpınan unsurlar üzerinde ne silinmez ve ne fena tesirler bıraktı. Ne kadar acı ne kadar kara günlerdi Tanrım. Bizler bu kadar ağır felaket ve fecaat sahnelerine nasıl tahammül etmiştik? O günlerin acı hadiselerini yeniden yazmak, hatırlamak icabetse sahifeler dolusu büyük bir kitap meydana getirmek mümkündür.
İŞTE SAMSUN’DA İNGİLİZ ASKER KARARGÂHI OLAN OKUL
1919 yılında Samsun Ticaret İdadisi iken İngilizler, 14 Mart 1919’da buradaki öğrencilerin boşaltılması sonucu asker karargâhı olarak kullanmışlardır. (Günümüzde Samsun Olgunlaşma Enstisüsü Binasıdır)
HİNDİSTAN’IN SAMURAYLARI RAJPUTLAR HALEN SAMSUN’DA
9 Mart 1919’da 200 kişilik askerlere eşlik eden İngiliz subay Rawlinson, “Askerlerin Samsun’da Rum halkınca her türlü sevinç gösterileriyle karşılandıklarını anılarında yazar. Gelen askerlerden 2 Hindli subay, 50 Rajput diğer kalanı Hindli müslüman askerlerdir. Samsun Ticaret İdadisi’ndeki öğrenciler boşaltılması sonucu İngiliz subaylar eşliğinde Hind askerler bu okula yerleştirildi. Mart ayı sonunda 50 Hindli asker Merzifon’a yollandı. Şu günlerde Samsun’da 150 Hind askeri bulunmakta….
İngiliz tarih kuramcısı Will Durant onları Japonya’daki samuraylara benzeterek Hindistan’ın samurayları Rajputlar diye bahseder. İngiliz işgal ordusunda Samsun’a gelen Hind askerlerinden 50’si Rajput idi. Rajput veya Râjpût Sanskritçe'de prens anlamına gelen raj ile oğlu anlamında kullanılan putra sözcüğünden oluşturulan terimdir. Hindistan’da Ksatriye kastına ait savaşçı bir toplumsal gruptur. Racputana bölgesi (günümüzde Racastan Eyaleti’nin ve Gucerat’ın bir kısmında yoğun olarak ikamet ederler. 1818’de Rajputana İngiliz hâkimiyetine geçince buradaki halkın savaşçı özelliği İngilizlerin ilgisini çekti. Rajputlar, İngilizlere göre Orta Asya’nın Aryanları idi ve Avrupalılar ile aynı soya sahipti. Aryan göçünü ve akınını ileri süren savaşçıların torunları olan bu halk artık İngilizlerin Hind ordusu için vazgeçilmezdi.
KAYNAKÇA
Lütfi Tekin, “Geçmiş Günden Hatıralar”, 19 Mayıs Samsun Halkevi Dergisi, Sayı:18
Baki Sarısakal, Belge ve Tanıklarla Samsun’dan Ankara’ya, Cilt,1, Samsun Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, Samsun, 2008
A.Rawlinson, Adventures In The Near East 1918-1922, London, 1923.
https://rvresources.world/wiki/Rajput?__cpo=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3Jn
Kimberley John Lindsay Fotoğraf Arşiv
ihttps://www.greatwarforum.org/topic/246732-17-rajputs-officers-1925/
Güncel
04 Mayıs 2019 - 10:18
SAMSUN 2 AYDIR İŞGAL ALTINDA
‘Samsun’da 100 Yıl Önce Bugün’ adlı yazı dizimizin bugünkü bölümünde sizlere, İngiliz subayların ve Hint askerlerin Samsun’u işgalini ve o günlerde yaşanan bazı olayları aktarıyoruz.
Güncel
04 Mayıs 2019 - 10:18