Kan basıncının yükselmesi sonucunda yüksek tansiyon yani hipertansiyon oluşmaktadır.
Hipertansiyon, kan basıncının normal kabul edilen değerlerin üzerinde (140/90 mmHg ve üzerinde) olmasıdır. Dünya erişkin nüfusunun neredeyse yüzde 46’ında yüksek tansiyon görülmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre; her beş ölümden birinin sorumlusu olup ölüm sıralamasında üçüncü olacak kadar tehlikeli ve sinsi bir hastalıktır.
Peki, hipertansiyon ile ilişkili risk faktörleri nelerdir?
- Ailede Yüksek Tansiyon Hastasının Olması
Hipertansiyona en sık yol açan etken ailesel yatkınlıktır. Yapılan çalışmalara göre birinci veya ikinci derece yakınlarında hipertansiyon hikayesi olan kişilerde bu hastalığın gelişme riski 5-6 kat fazladır.
- Böbrek Hastalıkları
Hipertansiyon ile böbrek hastalıkları arasında bir kısır döngü vardır. Böbrek hastalıkları tansiyonu yükseltirken tansiyon yükseldikçe de böbrekte hasar oluşur.
- Sigara
Sigara tek başına damar tıkanıklığı riskini 2-2.5 kat arttırırken, eşlik eden diyabet ve yüksek tansiyonda varsa bu risk 13 kat artmaktadır.
- Fazla Tuz Tüketimi
Tuz tüketiminin artmasıyla birlikte böbreklerle sodyum atılımının azalması tansiyonun yükselmesine sebep olmaktadır.
- Çay ve Kahve
Sempatik etki nedeniyle kalp hızı ve kan basıncında artışa neden olduğundan çayın ve kahvenin aşırı tüketimlerinden de sakınılmalıdır.
- Sağlıksız Beslenmek
Aşırı yağlı ve karbonhidrattan zengin beslenmek vücutta artan yağ dokusunda kan basıncını artıran bazı maddeleri salgılatır. Bu maddeler de damarların daha fazla kasılmalarına ve böylece tansiyonun artmasına yol açar.
- Alkol
Alkol kullananlarda kullanmayanlara göre hipertansiyon daha sıktır. Alkol ayrıca antihipertansif tedavinin etkisini azaltır ve inme riskini arttırır.
- Bazı İlaçlar
Bazı ilaçlar kan basıncında geçici yükselmelere neden olabilir. Ağrı kesici ilaçlar, soğuk algınlığı ilaçları ve hormon düzenleyici bazı ilaçları bunlar arasında sayabiliriz.
Sonuç olarak;
Hipertansiyon, kardiyovasküler sistemden beyine ve böbreklere kadar birçok sistemi etkileyen sinsi seyreden ölümcül ancak tedavi edilebilir bir hastalıktır.
Düzenli ve dengeli bir beslenme programı uygulanarak;
- Vücut ağırlığının kontrolü
- Sigara bırakma
- Stresten uzak durma
- Alkolden kaçınma
- Tuz alımının azaltılması
- Sebze ve meyve tüketiminin artırılması
- Yağ alımının dengelenmesi
- Fiziksel aktivitenin artırılması gibi yaşam tarzı değişiklikleri hipertansiyonun önlenmesi ve etkili tedavisi için önemlidir.
Sağlıklı beslenme için, uygun beslenme planları ve bireysel ihtiyaçlara özel önerilerle destek almak adına bir diyetisyenden yardım almak oldukça önemlidir. Doğru beslenme programı ile ilaç tedavisinin birlikte uygulanması ise felç, kalp yetmezliği, miyokart enfarktüsü, periferik arter hastalığı ve son dönem böbrek hastalıklarına karşı mücadele sağlamaktadır.
