5- Hidrokinon: HK (hidrokinon), Tirozinaz enzimini inhibe (baskılamak) ederek, melanositlerin yıkımını sağlar ve böylece melanin pigmentinin üretimini azaltır.
Hidrokinon, depigmentasyon etkisi tretinoin ve topikal steroidlerden daha yüksektir. Ayrıca, hidrokinonun C vitamini gibi antioksidanlar, retinoidler AHA'lar (Alfa hidroksi asitler) ile kombine kullanımının penetrasyonu (nüfuz etmek, cilde nüfuz etmesi) ve etkinliğini artırdığı da bilinmektedir.
ABD'de hiperpigmentasyon tedavisinde yıllardır "altın standart" olarak kabul edilen bir maddeydi ancak FDA (Amerika Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından artık hidrokinonun güvenli kabul edilmediğini ve yüzde 2, daha az konsantrasyonda hidrokinon içeren ürünlerin artık OTC (reçetesiz ilaç) olarak satılmayacağı bildirilmiştir.
Not: Hidrokinon, hamilelik döneminde kaçınılması gereken içeriklerden biridir.
6- Azelaik Asit: Azelaik asit arpa, buğday ve çavdar gibi tahıllarda bulunan, doğal olarak oluşan bir asittir. Leke tedavisinde (ayrıca akne ve rozasea vb...) cilt hastalıklarının tedavisinde etkili, antimikrobiyal (mikrop öldürücü) ve antienflamatuar (iltihap önleyici) özelliklere sahip nazik bir soyucudur.
Not: Azelaik asit akneye sebep olabilecek bakterileri gözeneklerden temizler ve yeni aknelerin oluşmasını engeller. Azelaik asit glikolik ve salisilik asite göre daha nazik bir soyucu olduğundan hassas cilt tiplerinde de kullanılabilmektedir.
7- Tretinoin: A vitamini türevidir. Tirozinaz enzimini baskılayarak melanin pigmentinin üretimini azaltır. Kış mevsiminde ve dermatolog gözetiminde tedavi gerektirir. Ayrıca tretinoinin; hidrokinon, azelaik asit ve laktik asitle kombinasyonu dermatologlar tarafından daha etkin olduğu tespit edilmiştir. Ancak topikal steroidler, tretinoinin melazma üzerinde faydalı etkilerini bloke edebileceklerinden dolayı, mümkün olduğunca kombine kullanılmamalıdır.
Not 1: Topikal steroidler:
Kremler, merhemler ve losyonlar: Egzama, kontakt dermatit ve sedef hastalığı gibi cilt rahatsızlıklarında kullanılır.
Burun spreyleri ve burun damlaları: Saman nezlesi, alerji ve burun polipleri için kullanılır.
Göz damlaları: Göz iltihaplanmasında ya da göz ameliyatı sonrası iltihabı önlemek için kullanılır.
Kulak damlaları: Kulak kanalı iltihabında kullanılır.(bu paragraf alıntıdır)
Not 2: Retinoidler (retin-a, retinol, retinil palmitat, accutane gibi A vitamini türevleri), hidrokinon, salisilik asit ve benzoil peroksit de hamilelikte kaçınılması gereken içeriklerdir.
8- Kojik Asit: Pigment oluşumunun aşırı birikimini azaltması bilinen bir ajandır. Kozmetik ürünlerde kullanıldığında koruyucu ve antibiyotik özelliği sayesinde ürünün raf ömrünü uzatır. %2 hidrokinon ile etkinliği hemen hemen aynıdır. Ancak hidrokinona karşı kontakt dermatit gelişen hastalarda kojik asit içeren ürünler kullanılabilmektedir. Hatta topikal steroidler, hidrokinon, glikolik asit ve tretinoin ile kombine olarak kullanıldığında etkinliği artabilmektedir.
Not: En önemli yan etkisi eritem, yanma, kepeklenme ve kontakt dermatit riskidir. Ayrıca, havaya ve güneş ışığına maruz kaldığında rengi değişmekte ve etkinliğini kaybetmektedir.
9- Meyan kökü: Meyan kökünün temel maddesi "Glabridin'dir" Meyan kökünden elde edilen Glabridin ciltte koyu renkli lekelerin oluşmasına neden olan, melanin üretimini azaltan ve cildi aydınlatan bir aktif bileşendir. Bu özelliği sayesinde yüzdeki koyu renkli lekelerin görünümünü azaltarak cilt tonunuzu eşitlemeye yardımcı olur. Ayrıca Depigmentasyon yapıcı etkisi, hidrokinona göre 16 kat daha fazladır.
10- Traneksamik Asit: UV ışınlarının epidermisde (en üst tabaka) hasar yaratıp, leke oluşumunu tetiklemesini önler. .
11- Soya: Soya ürünleri depigmentasyon yapıcı ve UV hasarını önleyici etkiye sahiptir. Antioksidan ve antikanserojendir.
Bahsetmiş olduğum leke açıcı ajanların yanı sıra mutlaka, UV hasarlarına bağlı leke oluşumunu önlemek için güneş koruyucular yaz/kış düzenli olarak kullanılmalıdır.
"Yukarıda yer alan metin haber ve bilgi amaçlı olup, hekimin uygulayacağı teşhis ve tedavisinin yerine geçmez."
Sağlıklı günler dilerim!