Bu son bölümde, sizlerin biraz olsun merakınızı uyandırmak ve araştırmaya sevk etmek için çok değerli bilim adamlarının konu ile ilgili görüşlerini aynen aktarıyorum.
Sayın Dr. Ümit Aktaş:
Güneş kremlerinde kullanılan bazı kimyasalların hormonal problemlere yol açtığı, kısırlık problemlerine neden olabileceğini gösteren çalışmalar var. Bu maddeler hamilelikte fetüse geçiyor, anne sütüyle bebeğe aktarılıyor. Reproductive Toxicology dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, oksibenzon içeren güneş kremi kullanan hamile kadınların bebeklerinde Hirschsprung hastalığı riski artıyor. Bu hastalıkta bebek bağırsakların sonundaki sinir hücreleri (enterik sinirler) eksik olarak doğuyor ve bağırsak tıkanması gibi ölümcül olabilecek sorunlar yaşıyor. Güneş koruyucu kremlerde kullanılan şaibeli kimyasallardan biri de benzofenon. Bu maddenin de aynı oksibenzon gibi kadınlarda hormonal problemleri tetikleyebileceği, kısırlığa neden olabileceği yolunda bulgular var.
Amerikan Pediatri Derneği çocuklarda oksibenzon içeren güneş koruyucu kullanmamaları konusunda anneleri uyarıyor. Bu maddenin endokrin sistemi üzerindeki etkisinin, özellikle bebeklerde ve büyüme çağındaki çocuklarda, önemli bir risk teşkil edebileceği düşünülüyor.
Her ne kadar yapılan çalışmaların çoğu oksibenzon ve benzofenon üstüne odaklansa da, benzer endişeler kimyasal güneş koruyucularda kullanılan aktif içeriklerin tamamı için geçerli. Birkaç sene öncesine kadar bu kimyasallar FDA’in “güvenli” listesinde yer alıyordu. Yüksek oranda kana karıştıklarının anlaşılmasıyla listeden çıkarıldılar.
Sayın Dr.Ömür Erdem Akkaya:
Piyasada mevcut satılan güneş kremleri onlarca veya yüzlerce farklı madde barındırır ve ne yazıkki kutularında hiçbir zaman içindeki maddenin miktarını yada oranını göremezsiniz yada parfüm adı altında içinde ne barındırdığını bilemezsiniz şirket sırrı yada mevzuat gereği üretici bunu yazmak zorunda değil ama iddia ettiği bazı konuları belgelendirip kutu içeriğine yazabilir vücudunuza deriden nüfuz edip biyokimyanızı değiştirebilecek önemli ve dikkat edilmesi gereken tüketim ürünlerinden biridir. Kremlerin içinde yaygın olarak kullanılan bazı kimyasal maddeler 2021 temmuz ayından itibaren yasaklandı Güneş kremleri içerisinde zaten paraben ya da SLS gibi maddelerin bulunması şu anda yasak. Benzen, oksibenzon, oktotrilen gibi bir takım kanserojen yapıda maddeler var. Bunlar da DSÖ ve Sağlık Bakanlığı tarafından yasaklandı.
Güneşten Koruyucularında Yaygın Endokrin Bozucular (geçmişte ve hala günümüzde);
* Benzofenonlar
* 4-Metilbenziliden kafur (UV filtresi)
* Parabenler (metil, butil, propil, vb.)
* Oktil-dimetil-PABA (UV filtresi)
* Oktil-metoksisinamat (UV-B filtresi)
* Homosolat (UV filtresi)
OKAN ÜNİVERSİTESİ:
Bazı güneş kremi üreticileri, derinin yaşlanmasını durdurduğu düşünüldüğü için formülerinde A vitamini (retinil palmitat) kullanıyor. Fakat FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) araştırmasına göre; bu vitamin güneş ışığına maruz kalınca deri bozulmalarını ve tümör oluşumlarını hızlandırıyor. Sprey şeklindeki güneş koruyucular havada toksik partiküller bırakıyor ve bu da solunum yoluyla vücuda girerek risk yaratabiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü'ne bağlı Uluslararası Kanser Araştırma Merkezi:
Benzofenon maddesini insan için "kanserojen olma ihtimali yüksek" sınıfına soktu. Sağlık kuruluşu laboratuvar hayvanlarında yapılan testlerde benzofenon kaynaklı kanser riski hakkında yeterli veriye ulaşıldığını belirtti. Bu maddeye maruz kalan hayvanların vücudunda lenfoma ve böbrek kanserine rastlayan araştırmacılar, dermatolojik sorunların da gözlemlendiğinin altını çizdi.
Değerli okuyucularım, biraz kafa karışıklığı insanı her daim düşünmeye ve araştırmaya sevk eder düşüncesiyle konu ile ilgili bazı bilimsel yayınları sizlerle paylaştım.
Çıkan sonuç, güneş kremlerinin zararlı olduğuna dair bir kanıt olmamakla birlikte, güneş koruyucu kremler, cilt kanserine yol açabilecek cilt hasarını önlemede hala en önemli bileşenidir.
Ancak, bu emilimin etkilerinin kontrol edilmemesi gerektiği anlamına gelmez. Çinko oksit ve titanyum dioksit içeren fiziksel filtreli güneş kremleri genel olarak güvenilir ürünlerdir. Çünkü bu bileşikler vücutta emilmez ve güneşin zararlı ışınlarını geri yansıtırlar.
Avobenzon içerenler ise deriden sadece %1 emilmektedir. Bu miktarın insan hormonlarını etkilediğine dair bir sonuç bulunmamaktadır.
Yine Endokrin ve Pediatri dernekleri 5 yaşına kadar sürekli ve erişkinlerde de kış aylarında dışarıdan D vitamini takviyesi alınmasını önermektedir.
Kısacası, güneş kremlerinin insan vücuduna zararlı olduğuna dair herhangi bir veri bulunmamaktadır.
Ancak, güneş ışınlarına uzun süre maruz kalmanın sonucunda, güneş yanığı, deri kanseri, foto yaşlanma ve güneş lekeleri gibi birçok yan etkileri mevcuttur.
Dolayısıyla, yaz-kış düzenli olarak güneş koruyucu kullanılmalıdır. Özellikle güneşten korunmanızı gerektiren bir cilt hastalığınız varsa, bu durum zorunlu kullanım gerektirir.
Dipnot: Tayland'da kimyasal içerikli güneş kremlerinin kullanımı, mercanlara zarar verdiği gerekçesiyle tüm ulusal deniz parklarında yasaklandı!
'SİZİN İÇİN EN DOĞRU SEÇİM, BİR DERMATOLOĞUN BİLGİ VE DENEYİMLERİNDEN YARARLANMAKTIR!"