Türkiye'nin ekonomi gündeminde bu hafta ana gündem maddesi asgari ücret.
Eğer tüm tarafların kabul ettiği şekilde bir uzlaşma sağlanırsa, sonuç büyük ihtimalle Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından çarşamba günü yapılması beklenen kabine toplantısının ardından açıklanacak.
Her ne kadar asgari ücretin cumhurbaşkanı tarafından açıklanacağı beklentisi hakim olsa da 2023 yılının ikinci yarısı için 11 bin 402 lira olarak belirlenen asgari ücret, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Vedat Işıkhan tarafından duyurulmuştu.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun son toplantısını yaparak 2024 yılının asgari ücreti üzerinde anlaşmaya varması bekleniyor. Piyasa beklentileri ise asgari ücretin yüzde 35 ile yüzde 45 arasında artırılması yönünde.
Hem işçi hem de işveren tarafından henüz teklif gelmedi. İşçi kesimi asgari ücretin açlık sınırının üzerinde ve refah getirecek seviyede olmasını beklerken, işverenler vergi ve maliyetteki artışa dikkat çekiyor.
Asgari ücrete en düşük yüzde 30, en yüksek ise yüzde 55 zam yapılması söz konusu. Asgari ücret yüzde 30 zamlanırsa 14 bin 822 liraya, yüzde 35 artırılırsa 15 bin 392 liraya yükselecek.
Yüzde 40'lık zamda 15 bin 962 lira; yüzde 45 artışta ise 16 bin 532 lira olacak. Yüzde 50’lik zam yapılırsa da 17 bin lirayı geçecek.
Milyonlarca çalışan ve işveren asgari ücretin kimin tarafından açıklanacağını değil, ne kadar açıklanacağını merak ediyor. Daha doğrusu hangi seviyede olacağı az çok tahmin edilse de alım gücünü ne kadar koruyabileceği tartışılıyor.
Belirlendiği dönemde enflasyonun üzerinde artışın sağlandığı asgari ücret, genellikle bu seviyede fazla tutunamıyor. Bunun son örneğini halen yürürlükte olan asgari ücrette yaşıyoruz. 2022 yılı sonunda 5 bin 500 lira olan asgari ücret, 1 Ocak 2023’te 8 bin 506 liraya yükseltilmişti. Yüksek enflasyonun asgari ücreti hızla eritmesi, temmuz ayında yeniden belirlenmesi ihtiyacını doğurdu ve asgari ücret 11 bin 402 liraya yükseltildi.
Ancak 8506 liralık asgari ücret 454 dolar seviyesinde başladığı yılın ilk yarısının sonunda yani Temmuz başında 326 dolara kadar geriledi. Temmuz ayında 11 bin 402 liraya çıkarken dolar cinsinden de 437.3 dolar olarak belirlenmişti. Bu asgari ücret an itibarıyla yaklaşık 50 dolar eriyerek 390 dolara kadar gerilemiş durumda.
Kamuoyundaki hakim beklenti (işverenin kabullendiği, işçinin tam içine sinmeyen) asgari ücretin 17 bin lira civarında olması. Beklentiler doğrultusunda ilan edilirse asgari ücret 600 dolara yakın (582 dolar) olacak.