İnternette dün gezinirken, Ordu'da yayın yapan bir haber sitesinde, kentin kişi başına düşen Gayri Safi Milli Hasıla'dan aldığı payla ilgili bir analizine denk geldim.
Türkiye İstatistik Enstitüsü'nün verilerinden yararlanılarak yapılan haberde, Ordu'nun Karadeniz'in 'en fakir' şehri olduğu belirtiliyordu.
TÜİK verilerine göre, Ordu'nun GSYH'sı son 3 yıldır düşmüş, 2017'de 6 bin 17 dolar, 2018'de 5 bin 292 dolar, 2019'da 5 bin 315 dolar, 2020'de 5 bin 47 dolar, 2021'de ise 4 bin 841 dolar olmuş.
Oysaki sadece Ordu değil, Karadeniz'in tüm illeri bu fakirleşmenin pençesinde.
Şöyle ki; Dünya Bankası'nın "Kalkınma Raporu"nda kişi başı milli geliri, 1,036-12,535 dolar arasında yer alan ülkeler, 'orta gelirli ekonomiler' olarak tanımlanıyor.
Türkiye’nin ortalama kişi başına milli geliri ise, 2007 yılında 9 bin 735 dolardan, 2013’te 12 bin 582 dolar ile zirveye çıkmıştı. 2021’de ise 9 bin 592 dolara geriledi.
TÜİK'in 2021 yılına ilişkin il ve bölge bazındaki milli gelir verileri ile kişi başına gelir verilerine göre, üstelik bu fakirleşme Karadeniz illeri ile de sınırlı değil.
2021 yılında kişi başı GSYH'nın 9 bin 592 dolar olduğu dikkate alındığında Türkiye'deki 81 ilin yüzde 85'i bu ortalamanın altında kalmış durumda.
Yani; 81 ilin 69’u, kişi başına gelir seviyesinde 9 bin 592 doların altında yer alıyor.
Hatta 7 bin 500 doların altında olan il sayısı 49. 5 bin doların altında olan il sayısı ise 15 olmuş.
TÜİK'in verileri Samsun'un da aralarında bulunduğu Karadeniz illerinin ise kişi başına düşen milli gelirde, -belirgin- bir biçimde kayıp yaşadıklarını ortaya koyuyor.
Sadece Samsun değil. Sinop, Trabzon, Ordu, Giresun ve Rize'nin 2021’deki kişi başına milli gelir seviyesi, ancak 2006 yılındaki seviyede kalmış.
Örneğin Samsun’un kişi başına GSYH büyüklüğü 2021 yılında 6 bin 110 dolar ile 2007 yılındaki 6 bin 646 dolar seviyesinin altına inmiş durumda.
2007 değeri ise, ABD’deki enflasyondan arındırılarak, 2021 sonundaki satın alma gücüne bakılırsa 8 bin 821 dolar ediyor.
Yani 2021’deki seviye, reel olarak hala 2007 seviyesine bile dönebilmiş değil.
Bütün bu verilerden anlamamız gereken şu; kişi başına düşen gelir seviyemizin orta gelir tuzağını aşamaması bir yana sürekli hatta son 10 yıldır gerilemesinin sonucunda, satın alma gücümüz de her geçen gün eriyor.
TÜİK'in verileri 2021 ile sınırlı. Üstelik 2022'de daha ne kadar fakirleştik henüz onu da bilmiyoruz.
Tek bildiğimiz her geçen yıl daha da fakirleşiyoruz ve bu durumun faili meşhur ama elimizden bir şey gelmiyor.
***
Samsun'da 2024 yerel seçimleri için hareketlilik başlarken, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Demir'in de AK Parti Genel Merkezi'ne yeniden aday olma konusunda kararını ilettiğine ilişkin kulisleri, meslektaşım Haydar Öztürk duyurdu.
Bana gelen kulisler de bu yönde. 'Artık iyileştim' mesajını Genel Merkez'e veren Demir, 2024 yerel seçimlerinde de kendisine vize verilmesini istemiş.
Demir yeniden aday gösterilir mi orasını bilemem ama şu anda adaylık konusunda ve seçim sürecinde kendisini en çok zorlayacak olanların muhalefet değil kendi partisinden çıkacak rakip aday adayları olduğunu şimdiden söyleyebilirim. Baksanıza muhalefet daha kendi içinde sorunlarını çözebilmiş değil ki yerel seçim gündemine dönebilsin.
AK Parti'de ise olası adaylar o kadar çok ki. Kimler konuşulmuyor kimler. Fuat Köktaş, Erdoğan Tok, Hüseyin Dündar...
Daha bir sürü isim.
Anlaşılan; seçimlere 8 ay kala AK Parti'de kılıçlar kınından çıkmış, sallanmaya bile başlanmış!