Yeni yılın ilk yazılarında “Türkçülük Tarihinden” bahsetmiştim ama Türkiye dışından beslenen bir Türkçülük tarihinden. Gaspıralı İsmail’le başlamış “ben bir Türk’üm/Dinim, cinsim uludur” diye Mehmet Emin Yurdakul ve Ziya Gökalp’e kadar gelmiştim.
Bu yazıda da Anadolu’daki Türkçülük üzerinde duracağım.
Osmanlı’da devri anlayan bir hukukçu/tarihçi vardır: Ahmet Cevdet Paşa. Bir de sıkı ihtilalci/Türkçü Ali Suavi vardır.
İttihat Terakki içlerinden bazıları daha sonra yollarını şaşırsa da büyük çoğunluğu vatansever Türkçülerden oluşur. Devleti kuranlar onlardır. Kurtarmak için yola çıktıkları Osmanlı İmparatorluğu kollarında can verse de Cumhuriyeti kuran da onlardır. Bir imparatorluk kollarında can verdi ama yeni bir devlet te onların gayretleriyle vücut buldu.
Anadolu kaynaklı Türkçülük hareketinden bahsederken Ziya Gökalp’i başa yazmak gerekir. O “Vatan ne Türkiye’dir Türklere ne Türkistan/ Vatan büyük ve müebbet ülkedir: Turan” derken Türklere ebedi vatanın sınırlarını çiziyordu. O sınırlar bir gün elbet gerçekleşecekti.
Ömer Seyfettin ve Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun “dilimizin sadeleşmesinde” ki hizmetleri unutulmaz ve asla da unutulmamalıdır. Ömer Seyfettin’in tüm hikâyeleri ve Ahmet Hikmet Müftüoğlu’nun “Çağlayanlar” adlı hikâye kitabı muhteşemdir. Ziya Gökalp ile birlikte Selanik’te çıkardıkları “Genç Kalemler” ile dile verdikleri hizmet büyüktür.
Mahmut Esat Bozkurt ve Rüştü Saraçoğlu yurt dışında tahsillerini bırakıp İzmir’e gelip Milli Mücadeleye katıldılar. Rüştü Saraçoğlu bu ülkede bakanlıklar ve sonunda başbakanlık yaptı ve öldüğünde kirada oturuyordu. Fenerbahçe Stadının adının Saraçoğlu olmasında 10 yıl başkanlık yapmasının rolü büyüktür.
Faruk Nafiz Çamlıbel ve Behçet Kemal Çağlar’a ayrı bir yer ayıracağım. Hala daha güzeli yazılmadı, yazılamadı “10. Yıl Marşının.” Birileri bir ara “ne ördün” demeye kalksa da sonunda onlar da kabul etmek zorunda kaldı.
Tabii sadece güftenin güzelliği değil bestenin güzelliği de güfteyle yarışır. Bestesinde Cemal Reşit Rey’in ruh dünyası egemendir.
Ve Hüseyin Nihal Atsız. Tanımaktan onur duyduğum bir insan, büyük Türkçü. Yurt dışından olanlar da yurt içinden olanlar da nurlar içinde yatsınlar.